EMEK

�S�G Meclisi: 2022 y�l�nda her gün 5 i�çi i� cinayetinde öldü

ETHA
6 Ocak 2023 Cuma

2022 y�l� i� cinayetleri raporunu aç�klayan �S�G Meclisi, bir y�lda en az bin 843 i�çinin, her gün ise 5 i�çinin i� cinayetlerinde katledildi�in kaydetti. SGK'n�n son y�llarda kendi hesab�na çal��anlar�n ölümlerini istatiklere eklese de çiftçi ve esnaflar�n ölümlerinin kayda al�nmad��na dikkat çekildi. 2022 y�l�nda en az 64 çocuk i�çi, en az 108 kad�n i�çinin en az 90 göçmen i�çinin ya�am�n� yitirdi�inin alt� çizilen raporda, sendikal� olman�n i� cinayetlerini önleyebilece�ini ancak ayn� zamanda da örgütlü mücadele yürütmek gerekti�i vurguland�.

AKP-MHP iktidar�n�n sermaye odakl� politikalar� i�çilerin can�n� almay� sürdürüyor. Tuzla Tersaneleri, Davutpa�a/OST�M, Soma, Torunlar, Ermenek, Covid, Silikozis, Asbest, Bart�n ve nicelerinde güvencesizli�i bugünün proleter çal��ma ve ya�am disiplini haline getiren AKP'nin iktidar� boyunca �� cinayetlerinde 30 bin 546 i�çi katledildi.

'HER GÜN EN AZ 5 ��Ç� HAYATINI KAYBETT�'
2022 y�l� i� cinayeti raporunu aç�klayan �S�G Meclisi, 2022 y�l�nda en az bin 843, her gün en az 5 i�çinin i� cinayetlerinde hayat�n� kaybetti�ini kaydetti. �� cinayetlerinin bu y�l da "mevsimlik çal��man�n artt��" (havalar�n �s�nmas�yla esas olarak tar�m i�kolundaki mobilizasyon ve üretim art��yla) may�s-eylül periyodunda art�� gösterdi�ine dikkat çekilen raporda, "Ancak genel olarak bakt��m�zda da ucuz emek cenneti haline çevrilen Türkiye'de bu y�l i� cinayetlerinde k�smi art�� var. Benzer bir gerçeklik OHAL sürecinde de (2016-2018) meydana gelmi� ve i� cinayetlerinde oransal bir art�� ya�anm��t�. Bu durum temel olarak geleneksel sendikal merkezlerin çekirde�ini olu�turan i�kollar�nda da güvencesiz çal��ma ko�ullar�ndaki derinle�meye (üretim zorlamas�, i�sizlik bask�s�) ve sendikal hareketin giderek etkisizle�ti�ine (i�kolunda çekim merkezi olamamas�, örgütlü oldu�u i�yerlerindeki hak kay�plar�) i�aret etmektedir" denildi.

Raporun tamam�na eri�mek için t�klay�n�z.

'SGK Ç�FTÇ� VE ESNAFLARIN ÖLÜMLER�N� KAYIT ALTINA ALMIYOR'
SGK son y�llarda kendi nam ve hesab�na çal��anlar�n ölümlerini i� kazas� istatistiklerine eklese de eksik oldu�u belirtilen raporda, i� cinayetleri istatistiklerinde çiftçi ve esnaflar�n çal��rken ölümlerini de düzenli olarak kay�t alt�na al�nmad�� belirtildi. �� cinayetlerinin yo�unla�t�� (953 i�çi ölümü) üç i�kolu bulundu�una dikkat çekilen raporda, "güvencesiz çal��ma"n�n hakim oldu�u in�aat, tar�m ve ta��mac�l�k sektöründe uzun çal��ma saatleri, yo�un çal��ma, sigortas�z çal��ma ve her türlü kurals�zl��n hakim oldu�u sendikal örgütlenmenin yok gibi ya da zay�f ve belli mesleklerde öbeklendi�i belirtildi. Raporda, "�n�aatlarda d�� cephe iskele, çat�, asansör bo�lu�u vb. yüksekten dü�meler ölümlerin yar�dan fazlas�n� olu�tururken di�er iki temel neden ise ezilme/göçük ile elektrik çarpmalar�" denildi.

'ÖLÜMLER�N YÜZDE 75'� TRAF�K KAZALARI'
Di�er yandan özellikle mevsimlik tar�m i�çilerinin çal��t�klar� bölgelere ya da tarlaya yolculu�u s�ras�nda uygun olmayan ula��m araçlar�n�n kullan�lmas�, eskiyen traktörler, i�çilerin bar�nma-dinlenme-temizlik alanlar�n�n yetersizli�i, kene �s�rmalar� vb. ölümlerin temel nedenlerini olu�turdu�unun alt� çizilen raporda, "En çok i�çi ölümünün meydana geldi�i üçüncü i�kolu ise ta��mac�l�k. Yo�un çal��ma, mobbing, uzun çal��ma saatleri, uygun olmayan yollar ve araçlar, beslenme ve uyku düzensizli�i vb. sorunlar i� cinayetlerine davetiye ç�kar�yor. Ölümlerin yüzde 75'ini trafik kazalar� olu�tururken di�er önemli bir neden ise çal��ma ko�ullar�na ba�l� kalp krizleri" ifadeleri yer ald�.

'EN AZ 55 MOTO KURYE HAYATINI KAYBETT�'
Bu y�l moto kurye ölümlerinin de bu nedenlerden dolay� artt�� kaydedilen raporda, pandemi ile birlikte giderek geni�leyen ve i�çi profilinin ço�unlukla 20'li ya�lar�n ba��nda oldu�u sektörde i�çi sa�l�� aç�s�ndan en net sonuç �öyle aktar�ld�: 2022 y�l�nda en az 55 moto kurye i� cinayetlerinde hayat�n� kaybetti.

'KATI ATIK ��Ç�LER� HAYATINI KAYBETT�'
Rapor �öyle devam etti: "Ölümlerin bir dura�� da kat� at�k i�çileri. Sigortas�z, sa�l�ks�z ko�ullar�n ve çocuk-göçmen-ya�l� eme�inin yo�un oldu�u, üç otuz para için belirsiz saatler çal��lan vb. i�kolunda acil örgütlenme faaliyetlerinin yo�unla�t�r�lmas� gerekiyor. Di�er yandan sanayi i�kollar�ndaki ölümler ilk üç s�rada olmasa da sanayinin çok farkl� i�kollar�nda (maden, metal, enerji, tekstil, kimya, g�da vd.) oldu�u gerçe�inin alt�n� çizmek gerekiyor. Asl�nda bu i�kollar�n�n toplam�n� ald��m�zda 'sektörel olarak en fazla ölüm sanayide' meydana geliyor. Özellikle sendikas�zla�t�rman�n sonuçlar�n�n ortaya ç�kt�� ve genç i�çi ölümlerinin yo�unla�t��n� gözlemliyoruz."

'EN AZ 64 ÇOCUK ��Ç� HAYATINI KAYBETT�'
2022 y�l�nda en az 64 çocuk i�çinin hayat�n� kaybetti�i aktar�lan raporda, "14 ya� ve alt�nda çal��rken ölen çocuklar�n say�s� artt�. Yine ölümlerin merkezinde her y�l oldu�u gibi tar�m yer al�rken MESEM projeleriyle gündeme gelen stajyer/ç�rak ölümlerinde de art�� gözüküyor. Çocuk ve genç i�çilere dönük bir mücadele ba�l��n�n h�zla belirlenmesi laz�m. Çocuk i�çilik 4 ila 8 ya� aras�nda ba�l�yor. Bu ya�ta mevsimlik tar�m i�çisi, çoban ya da sokakta mendil satan çocuk ölümlerine rastl�yoruz. Ancak mevsimlik tar�m i�çisi çocuklarda ve sokakta çal��an çocuklarda 8 ya��ndan itibaren bir art�� var. 10-12 ya�larda tekstil ve metalde çal��an çocuklar� görüyoruz. 13-14 ya�lar�ndan itibaren tar�m, in�aat, sanayi ve hizmetlerde çal��an say�lar� milyonlara ula�an çocuk i�çi var. 18-29 ya� aras�nda ise (sanayi, in�aat, hizmetler i�kolunda) büyük �ehirlere y��lm��, geleceksiz ve güvencesiz yeni bir i�çi s�n�f� kar��m�zda" denildi.

'EN AZ 108 KADIN ��Ç� HAYATINI KAYBETT�'
2022 y�l�nda en az 108 kad�n i�çi hayat�n� kaybetti�i belirtilen raporda, "Kad�n i�çiler tar�m, e�itim, ticaret, büro, metal, ta��mac�l�k, sa�l�k, konaklama ve genel i�ler i�kollar�nda çal��yorlard�. SGK i� kazas� istatistiklerinde kad�n i�çi ölümleri toplam ölümlerin yüzde 2'sidir. Oysa biz k�s�tl� olanaklar�m�zla 3-4 kat daha fazla kad�n i�çi ölümü tespit ediyoruz. Bu ölümler esas olarak tar�mda yo�unla�t�� (sigortas�z oldu�u) için kayda al�nm�yor. Di�er yandan bildirimler yoluyla da birçok kad�n i�çi ölümünü kaydediyoruz. Buradan 'kad�n i�çi ölümlerinin sakland��, bas�na yans�mad��' sonucuna ula�abiliriz" ifadeleri yer ald�.

'�� C�NAYETLER� SAKLANIYOR'
Rapor, �u �ekilde devam etti: "Say�s� giderek artan göçmen i�çilerin i� cinayeti sonucu ölümleri de art�yor. Bu y�l 90 göçmen i�çi hayat�n� kaybetti. Bu i�çilerin üçte ikisi Suriyeli ve Afganistanl�. Bu durum Türkiye'de göçmen i�çili�in mültecilik temelinde hayata geçti�i gerçe�ini ortaya koyuyor. Göçmen i�çi ölümlerinin bir k�sm�nda kimlik bilgilerine bile ula�am�yoruz. Yine birçok göçmen i�çinin kay�ts�z olduklar� için i� cinayetlerinin sakland��n� da unutmamak gerekli.

'SEND�KALI OLMAK VE ÖRGÜTLENMEK �� C�NAYET�N� ÖNLER'
�� cinayetlerinde ölen i�çilerin 92'si sendikal� (Bu i�çilerin 42'si Bart�n Amasra'daki maden patlamas�nda hayat�n� kaybetti). Bir yandan tüm i� cinayetlerinde ölen i�çilerin yüzde 5'i sendikal�d�r tespitiyle 'sendikal� olmak i� cinayetlerini önler' diyebiliriz. Di�er yandan Amasra örne�ini de de�erlendirince 'sadece sendikal� olmak yetmez örgütlü de olmak gerekir' demek laz�m. Zira i� cinayetlerini i�çi örgütlülü�ü, i�çi denetimi önler; sendikaya üye olmak ve toplu sözle�me imzalamak, Soma'da oldu�u gibi Amasra'da da bu örgütlülü�ün ve denetimin hayata geçirilmedi�ini göstermi�tir.

'ÖLEN SEND�KALI ��Ç�LER DE OLAB�L�R'
Di�er yandan ölen ba�ka sendikal� i�çiler de olabilir. Ancak kâ��t üzerinde olan sendikal üyeliklerinin gerçek bir örgütlülük olmamas� ve birçok sendikan�n ölen üyelerini sahiplenmemesi sonucu net bir bilgi verme �ans�m�z olmad��n� da belirtelim. Bu durum özellikle kamu çal��an�/memur sendikalar� aç�s�ndan daha da tespit edemedi�imiz bir husus.

'EMEK VE EKOLOJ� HAREKETLER�N�N BA�LARININ YEN�DEN DÜ�ÜNÜLMES� GEREK'
Verilen mücadeleler sonucu Sao Paulo uçak gemisinin Alia�a'ya getirilmesinden vazgeçildi. Gerek Sao Paulo uçak gemisi üzerinden ba�layan asbest ve tehlikeli kimyasallar gerek Gaziantep ve Mardin'deki t�r ve kamyon kazalar� tart��malar� sonras� emek ve ekoloji hareketlerinin ba�lar�n� yeniden dü�ünmek gerekti�i gerçe�i bir kez daha kendini gösteriyor: ��çi sa�l�� ve i� güvenli�i ilkelerini hiçe sayma, bu konuda cezas�zl�k... Do�a talan� ve yasalar�, mahkeme ve üst mahkeme kararlar�n� siyasi iradenin deste�iyle hiçe sayma... Yang�ndan mal kaç�r�rcas�na ya�ma için en k�sa sürede bir havzada maden ç�karma, üretim yapma, bir projeyi bitirip ranta çevirme ve olay mahalinden kaçma... Kamusal denetimin tamamen yoklu�unda kimi zaman g�da güvenli�ini yok sayma (giderek artan kitlesel i�çi zehirlenmeleri), üretim/proses güvenli�ini yok sayma (üretim süreçlerinde ar�zalar, patlamalar, yang�nlar), i�çi sa�l�� ve i� güvenli�ini hiçe sayma (artan i� cinayetleri ve yak�n gelecekte patlayacak meslek hastal�klar�), do�al ya�am� hiçe sayma (orman yang�nlar�, toprak, hava ve suda artan kirlilik), kentsel ve çevresel planlamay� hiçe sayma (artan trafik, anlams�z ve kalitesiz yol in�aatlar� ve artan trafik kazalar�)."

�S�G Meclisi: 2022 y�l�nda her gün 5 i�çi i� cinayetinde öldü

�lgili Haberler