EMEK

�n�aat-��: �stanbul'da 10 bin i�çi i�ten at�ld�

�STANBUL
13 Nisan 2020 Pazartesi

�n�aat-��, Covid-19 salg�n� sürecinde �stanbul'da bulunan �antiyelerde çal��an 10 bin i�çinin i�inden oldu�unu, �antiyelerde toplu ya�am ko�ullar�n�n salg�n riskini artt�rd�� aç�klad�.

�n�aat ��çileri Sendikas� (�n�aat-��), koronavirüs (Covid-19) salg�n� sürecinde üyesi olan i�çiler ile üyesi olmayan i�çilerle yapt�klar� görü�meler sonras� �stanbul'daki �antiyelerin durumuna ve al�nan önlemlere ili�kin elde ettikleri bilgileri raporla�t�rd�. �u ana kadar 10 bin i�çinin i�inden oldu�u vurgulanan raporda, kötü �antiye ko�ullar�n�n salg�na davetiye ç�kard�� aktar�ld�.

'�NSAN� �HT�YAÇLAR B�LE KAR�ILANMIYOR'
Özellikle mahalle aralar�nda bulunan irili ufakl� �antiyelerde, önlem almak bir yana en insani ihtiyaçlar�n bile kar��lanmad�� belirtilen raporda, "Mahalle aralar�nda bulunan yapsat tarz�ndaki �antiyeler salg�n hastal��n görülmedi�i dönemlerde de in�aat i�çisinin en kurals�z ve en vah�ice sömürüldü�ü alanlar niteli�indeydi. Da��n�k bir yap�da olmalar� nedeniyle, i� cinayetleri d��nda gündemde pek yer alamazd�. Hiçbir i� güvenli�inin olmamas�, b�rakal�m i� güvenli�i önlemini, i� güvenli�i uzmanlar�n�n dahi ayda bir iki kez ad�m att�� antiyelerdir buralar�. ��çilerin neredeyse yüzde 70'i sigortas�z çal��maktad�r. �n�aat sektöründe kaçak i�çili�in en yo�un oldu�u alanlarda buralar�d�r. Bu ba�lamda, yapsat �antiyelerinde bugün aç�s�ndan salg�na kar�� hangi önlemler al�nd� sorusunun tek cevab� kocaman bir 'hiçbir önlem al�nmad�' olabilir" denildi.

'TEK ODADA 20-30 ��Ç� KALIYOR'
Al�nan önlemlerin yetersizli�ine dikkat çekilen raporda �u ifadelere yer verildi: "Birçok �antiyede ana firman�n yatakhanelerinde ilaçlamalar gün a��r� ve odalardaki i�çi say�s� dü�ürülürken, anla�ma gere�i ta�eronun denetiminde bulunan apartmandan bozma yatakhanelerde durum tam bir vahamet düzeyindedir. Bu apartmandan bozma yatakhanelerde tek bir odada 20-30 i�çi bar�nd�r�lmaktad�r. Ayn� uygulama ta�eronun denetiminde bulunan yemekhaneler içinde geçerlidir. Kamplara gidi� geli� sa�layan servis araçlar�nda ise hiçbir sosyal mesafe kural�na uyulmamaktad�r. Yüzlerce, binlerce i�çinin bir arada çal��t�� bu tip �antiyelerde tek önlem, �antiyenin h�zla kapat�larak i�çilerin ücretli izne ç�kart�lmas�d�r. Bunun d��nda �antiyelerde salg�na kar�� hangi önlem al�n�rsa al�ns�n dört ayakl� masay� tek aya�� üzerinde durdurmaya çal��mak anlam�na gelir."

'10 B�N ��Ç� ��NDEN OLDU'
�stanbul'da ortalama çal��an in�aat i�çisi say�s�n�n 300 binin üzerinde oldu�u ve son 15 gün içerisinde 10 binin üzerinde in�aat i�çisinin i�ten at�ld��n�n veya salg�n nedeniyle i�ten ayr�lmak zorunda kald��n�n belirtildi�i raporda, "�n�aat baronlar�n�n salg�n� f�rsat bilerek gerçekle�tirdi�i hak gasplar�n�n boyutu da gözler önüne serilmektedir" denildi.

'YÜZDE 75'� KÜRT VE KARADEN�ZL�'
�stanbul'da bulunan in�aat i�çilerinin neredeyse yüzde 75'inin Kürt ve Karadeniz illerinden �stanbul'a çal��mak için gelen gurbetçilerde olu�tu�unun alt�n�n çizildi�i raporda ya�ananlar �öyle özetleniyor: "��ten at�lan gurbetçi i�çiler gece vakitleri t�ka basa doldurulan otobüslerle memleketlerine gönderildi. ��çilerin haklar�n�n gasp edilmesi yetmezmi� gibi memleketlerine gönderilen yüzlerce, binlerce gurbetçi i�çi hiçbir testten ve karantina önlemi uygulanmadan aileleriyle bulu�turuldu. Gurbetçi i�çilere adeta '�imdilik sizinle i�imiz bitti, gidin ne yaparsan�z yap�n, sa� kalanlar�n�zla süreç bitti�inde yeniden çal��r�z' denildi. �n�aat baronlar� bu uygulamayla ayn� zamanda gurbetçi i�çilerin ailelerinin ya�am haklar�n� da hiçe sayd�lar. Fakat gurbetçi i�çilerin salg�n sürecindeki ma�duriyetleri bununla da s�n�rl� kalmad�. Birçok �antiyede i�ten at�lan gurbetçi i�çiler �ehirleraras� karantinadan kaynakl� memleketlerine dönemeyerek sokaklarda kald�lar. Ve hala birçok �antiyede salg�ndan kaynakl� çal��mak istemeyen gurbetçi i�çi �antiyelerde mahsur kalarak beklemektedir."

MEGA �ANT�YELERDE HAK GASPLARI
��çilerin can� pahas�na �antiyelerdeki in�ay� devam ettirdiklerinin kaydedildi�i raporda, kentte bulunan birçok �antiyede yayg�n bir �ekilde ya�anan hak gasplar� ise �öyle s�raland�:

■ Hakl� feshi hakk�n� kullanmak isteyen i�çilere "tüm haklar�m� ald�m" yaz�l� kâ��t imzalamaya zorlamak.
■ ��ten kaç�nma hakk�n� kullanan i�çileri ücrette dahil tüm haklar�n� gasp ederek i�ten ç�karmak.
■ ��çilere "korona virüs kaparsam sorumluluk bana aittir" ibareli kâ��t imzalatmaya zorlamak.
■ ��ten ç�kart�lan i�çilerin tüm haklar�n�, ihbar, k�dem, y�ll�k izin, AG� ve ücrette dahil olmak üzere gasp etmek.
■ ��ten ç�kmak isteyen i�çileri "ücretini vermem" diye tehdit ederek çal��maya zorlama.
■ Yeni i�e giri�lerde ücretlerin a�a��ya çekilerek dü�ürülmesi.
■ Ücretini ödemedi�i i�çilere �iddet uygulama.
■ Gurbetçi i�çileri i�ten atarak memleketlerine dönü�lerini sa�lamayarak sokakta kalmalar�na sebep olma.
■ ��ten ç�kart�lan gurbetçi i�çilere herhangi bir test ve karantina �artlar�n� sa�lamadan memleketlerine gönderme, gelmektedir.
■ Emaar �antiyesi: 400'ün üzerinde gurbetçi i�çi hiçbir önlem ve testten geçirilmeden, neredeyse tüm haklar� gasp edilip i�ten ç�kart�larak memleketlerine gönderildi. Birçok i�çiye "tüm haklar�m� ald�m" yaz�l� kâ��tlar imzalat�ld�. Özellikle ta�eronlar�n denetiminde bulunan ko�u�larda i�çiler 20-30 ki�ilik odalarda kald�lar. Asansör kuyruklar�nda h�nca h�nc bir �ekilde çal��t�r�ld�lar. Yemekhane ve yemek kuyruklar�nda yüzlerce i�çi hiçbir önlem al�nmadan bir arada beslenme ihtiyac�n� kar��lamak zorunda b�rak�ld�. Ta�eronlar i�ten ayr�lmak isteyen i�çileri "i�ten ayr�l�rsan�z paran�z� vermeyiz" diye tehdit etti. Sendikam�z�n �antiyede üyeleriyle birlikte gerçekle�tirdi�i eylemler sonras�nda �antiye genelinde hat�r� say�l�r önlem al�nd� fakat al�nan tüm önlemlere ra�men salg�na kar�� al�nan önlemler yetersiz.
■ Okmeydan� E�itim ve Ara�t�rma Hastane �antiyesi: Korona virüs önlemlerinin yetersiz olmas�ndan kaynakl� i�ten kaç�nma hakk�n� kullanan i�çilere "ücret, tazminat vb. hakk�n�z� talep ederseniz sizleri i�sizlik sigortas�ndan yararland�rmay�z" tehdidi ile i�çilere "tüm haklar�m�z� ald�k" yaz�l� kâ��tlar imzalat�ld�. Salg�na kar�� al�nan önlemler yetersiz.
■ Zeytinburnu Güzel Yal� �antiyesi: Korona virüs �üphesiyle Tuzla Devlet Hastanesine kald�r�lan1 i�çiden hala haber al�nam�yor. Korona virüsün görüldü�ü ilk hafta yemekhane, ko�u�larda ve banyolarda neredeyse hiçbir önlem al�nmad�. Ülke genelinde vakalar�n say�s�n�n artmas�yla birlikte tüm yetersizli�ine ra�men yemekhane ve yatakhanelerde yeni düzenlemeye gidildi.
■ Taksim AKM �antiyesi: Bir i�çinin korona virüs �üphesiyle hastaneye kald�r�lmas�n�n ard�ndan i�çiler can güvenlikleri için i� durdurdu. 100'ün üzerinde i�çi haklar� gasp edilerek i�ten at�ld�. �antiyede salg�na kar�� önlemler yetersiz.
■ Bak�rköy Meydan Metro �antiyesi: ��çilere ö�len yeme�i olarak ekmek aras� �spanak vermelerinin üzerine görüntüleri bas�na yans�tan i�çi i�ten at�ld�. �antiyede sabah 8 ak�am 19:00 olan çal��ma saatlerinin akabinde salg�na kar�� al�nan önlemler yetersiz.
■ Çaml�ca Televizyon Kulesi �antiyesi: Korona virüs önlemleri oldukça yetersiz. ��çiler asansör kuyruklar�nda ve asansörde dip dibe çal��t�r�l�yor. Yemekhanelerde ve yatakhanelerde ise sosyal mesafe kural� uygulanm�yor. Onlarca i�çi haklar� gasp edilerek i�ten ç�kart�ld�. Salg�na kar�� al�nan önlemler yetersiz.
■ Piyalepa�a �antiyesi: 2 ��çi korona virüs �üphesi nedeniyle hastaneye kald�r�ld�, yap�lan test sonucu pozitif ç�kt�. ��çiler yetersiz önlemlere ra�men �antiyede çal��t�r�lmaya zorland�klar�n� dile getirdiler. Salg�na kar�� al�nan önlemler yetersiz.
■ Koray Kasaba �antiyesi: ��çilere zorla "koronaya yakalan�rsam sorumluluk bana aittir" yaz�l� ka��tlar imzalat�ld�. �mzalamayan i�çiler i�ten ç�kart�ld�. �antiyede salg�na kar�� önlemler yetersiz.
■ Galataport �antiyesi: Korona virüs önlemlerinin yetersizli�inden kaynakl� i�çiler i� b�rakt�. �� b�rakan i�çilerin tüm haklar� gasp edilerek i�ten ç�kart�ld�. Birçok i�çiye "tüm haklar�m� ald�m" yaz�l� kâ��tlar imzalat�ld�. 300'ün üzerinde i�çi i�ten ç�kart�ld� veya ç�kt�. ��çilerden bir k�sm� zorla istifaya zorland�. �antiyede 50 ya� ve üzeri i�çiler i�ten ç�kart�ld�. Önlemlerin tüm yetersizli�ine ra�men �antiye kapat�lmad�.
■ Torunlar GYO Hilton Otel �antiyesi: Salg�n�n görüldü�ü ilk haftalarda �antiyede hiçbir dezenfekte faaliyeti yap�lmad�. Yemekhanelerde ve yemek kuyruklar�nda ihtiyaçlar dip dibe kar��land�. Banyo ve tuvaletlerde hiçbir hijyen kural� uygulanmad�. Salg�na kar�� al�nan önlemler yetersiz.
■ 3. Havaliman� �antiyesi: Kamyon �oförlerine ayr�lan bölümlerde salg�na kar�� önlemler yetersiz. ��çiler yemekhanelerde dip dibe ihtiyaçlar�n� kar��l�yorlar. Di�er bölümlerden haber al�nam�yor.
■ Atlas Üniversite �antiyesi: Atlas Üniversitesi in�aat�n�n �antiyesinde i�çiler dip dibe çal��t�r�l�yor. Patronlar�n önlem almad�� antiyede i�çiler bilgilendirme notlar� ç�kt�s� alarak yayg�nla�t�r�yor. Salg�na kar�� al�nan önlemler yetersiz.
■ 5. Levent Turkuaz Medya �antiyesi: 5 i�çide korona virüs tespit edildi ve hastaneye kald�r�ld�lar, i�çilerden hala haber al�nam�yor. 40 i�çi ise salg�n �üphesiyle karantinaya al�nd�. Onlarca i�çi haklar� gasp edilerek i�ten ç�kart�ld�. Salg�na kar�� al�nan önlemler yetersiz ve �antiye hala faal.
■ Toya Next �antiyesi: Korona virüs testi pozitif ç�kan i�çi i�ten at�ld�. ��çinin yan�ndaki 4 i�çi daha i�ten at�ld�. Salg�na kar�� al�nan önlemler yetersiz.

�n�aat-��: �stanbul'da 10 bin i�çi i�ten at�ld�

�lgili Haberler