GÜNCEL

�nfaz düzenlemesinde yeni yönetmelik yay�nland�

ANKARA
29 Mart 2020 Pazar

Cumhurba�kanl�� Kararnamesi'yle, infaz düzenlemesinde yeni yönetmelik Resmi Gazete'de yay�nlanarak yürürlü�e girdi. Düzenlemeyi inceleyen ÖHD'li avukat Nuray Özdo�an, "Hükümet bu düzenlemeyle dü�man infaz hukuku düzenleme ve uygulamalar�na devam edece�ini aç�k etmektedir" dedi.

Resmi Gazete'de bugün yay�nlanan 2324 say�l� Cumhurba�kanl�� karar� ile Ceza �nfaz Kurumlar�'n�n Yönetimi ile Ceza ve Güvenlik Tedbirleri'nin �nfaz� hakk�ndaki 2006 tarihli tüzük yürürlükten kald�r�larak, yerine Ceza �nfaz Kurumlar� Yönetimi ile Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin �nfaz� hakk�nda yönetmelik yürürlü�e girdi.

Kamuoyunda "af" olarak an�lan infaz düzenlemesi ve ko�ullu sal�verilmeye dair AKP taraf�ndan haz�rlanan taslak, geçti�imiz hafta içerisinde siyasi partilerle payla��lm��t�. AKP'nin taslak haz�rl�klar�na ra�men infaz düzenlemesinin Cumhurba�kanl�� taraf�ndan böyle bir kararla yürürlü�e girmesi dikkat çekti.

'HUKUKSUZLUKLAR V�RÜSTEN DAHA HIZLI'
Mezopotamya Ajans�'na yeni yönetmeli�i de�erlendiren Özgürlük �çin Hukukçular Derne�i (ÖHD) üyesi avukat Nuray Özdo�an, kamuoyunda "af" olarak an�lan infaz düzenleme ve ko�ullu sal�verilmeye dair yasa tasar�s� yasalla�madan, yönetmelik hükümlerinde düzenleme yoluna gidilmi� olmas�n� "kanunilik" ilkesinin çi�nenmesi olarak de�erlendirdi. Özdo�an, "E�it, ayr�ms�z, ko�ullu sal�verilme beklentisi ve talebinin yüksek düzeyde oldu�u bugünlerde, Meclis iradesinin hiçe say�larak, yönetmelik ve k�smi düzenleme yoluna gidilmesi, süregelen hukuksuzluklar�n ne yaz�k ki virüsten daha h�zl� hareket etme özelli�ini de göstermektedir" dedi.

Bugün yürürlü�e giren yönetmelikle hükümetin önceli�inin ya�am hakk�, sa�l�k hakk� olmad��n� bir kez daha görüldü�ünü dile getiren Özdo�an, bask�c� düzenin devam�n� ta��yan bir yönetmelik olu�turuldu�unu söyledi.

'CEZASIZLIK POL�T�KASI ARTACAK'
Özdo�an, özellikle 32. maddede yer alan "Kurumlar�n iç güvenli�i düzenlemesinde yüksek güvenlikli cezaevleri ile di�er cezaevlerinin yüksek güvenlikli bölümlerinde kalan tutuklu ve hükümlülerle ilgili tutulan tutanaklarda görevlilerin sicilleri yaz�lacak, adlar� yaz�lmayacak haklar�ndaki tebligatlarda i� adreslerine cezaevlerine yap�lacak" düzenlemeyle, infaz kurumlar�ndaki yo�un hak ihlalleri dü�ünüldü�ünde, bu maddenin bir "cezas�zl�k düzenlemesi" olarak okunabilece�ine i�aret etti.

Yeni yönetmelikte yer alan 40'�nc� maddenin de gündemde olan infaz tasla��yla paralel �ekilde konutta infaz� düzenledi�ine de�inen Özdo�an, "Düzenlemede kad�n veya 65 ya��n� bitirmi� ki�ilerin 6 ay ve daha az hapis, 70 ya��n� bitirmi� olanlar�n 1 y�l, 75 ya��n� bitirmi� olanlar�n 3 y�l ve daha az süredeki hapis cezalar�n�n konutta çektirilmesine hükmü veren mahkemenin karar verilebilece�i düzenlenmi�tir" diye belirtti.

Özdo�an, yeni yönetmelikte yer alan ve en fazla dikkat çeken yeni düzenlemeleri �öyle s�ralad�:

■ �nfaz�n hastal�k nedeniyle ertelenmesine ili�kin yeni düzenlemenin 42'nci maddesinde hamile olan ve do�um yapt�� tarihten itibaren 6 ay geçmemi� olanlar�n infaz�n�n 6 ay ertelenece�i, ancak ko�ullu sal�verilmesine 6 y�ldan fazla süre bulunanlarla eylem ve tutumlar� tehlikeli say�lanlar�n bu hükümden yararlanamayaca��na ili�kin bir düzenleme var. Yine a��r hastal�k veya engellilik durumu nedeniyle ya�am�n� yaln�z idame ettiremeyen ise toplum güvenli�i bak�m�ndan tehlike olu�turmuyorsa iyile�inceye kadar infaz geri b�rak�labilir.

S�YAS� TUTSAKLAR KAPSAM DI�I BIRAKILDI
■ 43. Madde'de hükümlünün istemiyle infaz�n�n ertelenmesi bölümünde, eski tüzükten farkl� olarak kas�tl� suçlarda 3 y�l, taksirli suçlarda 5 y�ldan az olan hapis cezalar�nda 1 y�l� geçmemek üzere 2 defa erteleme karar� verilebilecek. Terör örgütü ile cinsel sald�r� suçlar�, disiplin veya tazyik hapsine mahkum olanlar hariç tutulmu�tur.

KÜRTÇE YOK SAYILDI
■ 56. Madde'de Türkçe bilmeyen yabanc� uyruklu hükümlülere kendi dilinde, bu mümkün de�ilse Frans�zca, Almanca, �ngilizce dilinde hak ve yükümlülükleri anlat�l�r denmekte. Kürtçe bilmeyenlere dönük düzenlemeden kaç�n�ld�� anla��lmaktad�r. Anadili Kürtçe olan binlerce mahkum bu haktan mahrum b�rak�lmaktad�r.

AVUKATLARIN BELGELER�NE EL KONULAB�LECEK
■ 72 Madde'de avukat noter görü�me hakk� düzenlenirken, normal ko�ullarda avukat�n savunmaya ili�kin belgelerine el konulamamakta, incelenememekte iken, terör kapsam�ndaki suçlarda bu belgelerin fiziki olarak aranabilecektir.

■ Terör ve çete kapsam�ndaki suçlarda hakim karar�yla 3 ay teknik cihazla hükümlünün ileti�imin dinlenmesine karar verilebilecek, hakim bu süreyi arz etti�i tehlikeye göre müteaddit defalar uzatabilecektir. Yani s�n�rs�z bir ileti�im dinleme, s�n�rs�z bir savunma hakk� ihlali söz konusu olacakt�r.

■ Güvenli�in tehlikeye dü�ürüldü�ü, örgütsel mesaj iletildi�ine dair bilgi ve bulgu oldu�unun tespit edilmesi halinde avukat�n savunmaya ili�kin belgeleri incelenebilecektir.

■ Eski tüzük 87 maddesinde süreli ve süresiz yay�nlardan yaralanma hakk� düzenlenmi� iken, yönetmelikte bu düzenleme kald�r�lm��t�r. Mevcut durumda yasaklama karar� olmamas�na ra�men idare ve gözlem kurul karar� ile muhalif olarak kodlanan yay�nlar mahkumlara verilmemektedir.

GÖRÜNTÜLÜ GÖRÜ�ME HAKKI
■ Yönetmelikle olana�� bulunan cezaevlerinde telefonla görüntülü görü�me hakk� tan�nm�� ancak bu hak da s�n�rl� olarak tan�nm��t�r. Terör ve ç�kar amaçl� suçlarda idare ve gözlem kurulunun karar� ile bu hakk�n kulland�r�lmas� söz konusu olabilecektir. Bu hüküm tutuklulara da uygulanabilecektir.

■ Yabanc� hükümlülerin diplomatik temsilcilik veya konsolosluklar� taraf�ndan ziyaretlerine ili�kin düzenlemenin kald�r�ld��, heyet ziyareti resmi kurum kurulu� ziyareti, uluslararas� sözle�meler gere�i yetkisi tan�nm�� kurum ve kurulu� ziyaretlerinin eski tüzük de bulunmas�na ra�men yönetmelik de yer verilmedi�i anla��lmaktad�r.

■ Disiplin cezalar�yla ilgili düzenlemede mu�lakl�k devam etmekte, sorunlu olan eski tüzükten daha belirsizlik içeren hukuki güvenlik ilkesine ayk�r� düzenlemeler yer almaktad�r.

'HAP�SHANELERDE KEYF� UYGULAMALAR ARTACAK'
Yeni yönetmelikte yer alan düzenlemelerle tutuklulara yönelik her hapishanede farkl� keyfi uygulamalarla disiplin cezalar�n�n uygulanaca��n� söyleyen Özdo�an, �unlar� söyledi: "Keyfili�i artt�racak ucu aç�k düzenlemeler anayasal haklar�n ihlalidir. Nakille ilgili düzenlemede hükümlülerin kendi istekleri ile nakillerine dair düzenlemeye yer verilmemi�tir. Siyasi mahkumlar�n cezaland�rma amaçl� ailelerinden uzak cezaevlerine nakledilmekte, bu konuda yüksek yarg� ve uluslararas� mahkemelerde ihlal kararlar� ç�kmaktad�r. Bu haliyle hükümlü iste�i ile nakle aç�kça yer vermemekle, nakil taleplerinin yönetmelik gerekçe gösterilerek ret edilece�i bir süreci getirebilir."

�nsan haklar�, hukuk, tutuklu ve hükümlülere ait evrensel kurallar�n e�it, ayr�ms�z infaz düzenlemesini zorunlu k�ld��n� an�msatan Özdo�an, "Kamuoyu vicdan�, a��r salg�n ko�ullar�nda çocuk, kad�n, ya�l� ve hasta mahkumlar ba�ta olmak üzere ko�ullu sal�verilme beklentisi içinde iken, hükümet bu düzenleme ile siyasi nedenlerle tutuklu ve hükümlü bulunan muhalifleri göz ard� edece�ini, dü�man ceza hukuku yan�ndan dü�man infaz hukuku düzenleme ve uygulamalar�na devam edece�ini aç�k etmektedir" diye konu�tu.

�nfaz düzenlemesinde yeni yönetmelik yay�nland�

�lgili Haberler