GÜNCEL

�HD: Deprem de�il bina öldürüyor

�STANBUL
17 A�ustos 2024 Cumartesi

Büyük Marmara depreminin 25. y�l dönümünde, depremde ya�am�n� yitirenleri anan �HD �stanbul �ubesi, "Tüketim, rant ve kar odakl� kent politikalar� derhal terk edilmelidir. Kentsel dönü�üm programlar�, kar ve rant odakl� de�il, bar�nma hakk� kamusal bir hak olarak görülerek projelendirilmelidir" dedi.

�nsan Haklar� Derne�i (�HD) �stanbul �ubesi, 17 A�ustos büyük Marmara depreminin 25. y�l dönümü sebebiyle Beyo�lu'nda bulunan dernek binas� önünde bas�n aç�klamas� düzenledi. "25 sene geçti önlem yok. Deprem de�il bina öldürüyor" pankart� aç�lan eylemde bas�n aç�klamas�n� �HD �stanbul �ube Sekreteri Oya Ersoy okudu.

25 y�l önce gerçekle�en Gölcük merkezli 7.4 �iddetindeki depremde resmi rakamlara göre 17 bini a�k�n ki�inin hayat�n� kaybetti�ini hat�rlatan Ersoy, "25 y�l içinde May�s 2003'de Bingöl, Ekim 2012'de Van, Ocak 2020'de Elaz��, Ekim 2020'de �zmir ve 2023'de Mara� merkezli 11 ili etkileyen 6 �ubat depremlerinin ac�s�n� ya�ad�k. Her bir depremde can kay�plar� ya�amaya devam ettik" dedi.

'TÜM TEDB�RLER KA�IT ÜZER�NDE KALDI'
Her depremden sonra depreme haz�rl�k için yap�lmas� gerekenlerin s�raland��n�, afet acil eylem planlar� olu�turuldu�unu, ara�t�rma komisyonlar� kuruldu�unu söyleyen Ersoy, tüm bunlar�n ka��t üzerinde kald��n� vurgulad�.

�n�aata dayal� politikalarla �ehirlerin betona bo�uldu�unu söyleyen Ersoy, "�stanbul'da son 20 y�lda tamamlanan ve yap�m� devam eden büyük ölçekli in�aat projeleri, mevzuata ayk�r� uygulamalar ve imara aç�lan alanlarda üretilen in�aat alanlar� ile elde edilen 1,4 trilyon lira maddi kazançla �stanbul'daki orta ve üzeri riskli yap�lar�n tamam� 4 kere dönü�türülebilirdi" dedi.

'SORUMLULUK HALKIN SIRTINA YÜKLENEMEZ'
�ehirleri depreme dirençli hale getirmek yerine ç�kar�lan imar aflar�yla depremin y�k�c� etkisinin daha da art�r�ld��n� söyleyen Ersoy, �öyle devam etti: "17 A�ustos depreminin 25. y�l�nda depremde kaybettiklerimizi anarken bir kez daha hat�rlat�yoruz: Yüzde 98'i aktif ve farkl� deprem ku�aklar� üzerinde yer alan bir deprem ülkesinde ya��yoruz. Depreme kar�� mücadele yerel ve merkezi iktidarlar�n görevidir. 'Riskli binalarda oturmay�n' diyerek sorumluluk halk�n s�rt�na yüklenemez. Güvenli binalarda, deprem dirençli �ehirlerde ya�amak bir insan hakk�d�r. Öncelikle tüketim, rant ve kar odakl� kent politikalar� derhal terk edilmelidir. Kentsel dönü�üm programlar�, kar ve rant odakl� de�il, bar�nma hakk� kamusal bir hak olarak görülerek projelendirilmelidir."

'YA�AM HAKKINI ÖNCELEYEN B�R KENT PLANI �Ç�N KENT KOORD�NASYONLARI'
Ersoy, yap�lmas� gerekenleri �öyle s�ralad�:
🔹"Ya�am hakk�n� önceleyen, insan, do�a ve tüm canl�lar� oda��na alan bir kent plan� için yerel yönetimler ve ba�ta emek meslek örgütleri olmak üzere demokratik kitle örgütleriyle birlikte kent koordinasyonlar� kurulmal�d�r.
🔹Kamu binalar�n�n depreme kar�� güvenli olu�u tart��lmaz bir gerçek olmal�, ba�ta hastaneler, okullar deprem sonras� i�levini yerine getirebilmelidir.
🔹Kentlerde altyap�, toplu ula��m, yang�ndan korunma gibi sistemler, deprem riski öngörüsüyle in�a edilmelidir.
🔹�stanbul gibi yakla��k 16 milyon insan� bar�nd�ran bir �ehirde deprem sonras� toplanma alanlar�n�n say�s� sadece 77'dir. 1999 depreminin ard�ndan 'Afet Acil Eylem Plan�' çerçevesinde belirlenen 493 toplanma alan� imara aç�lm�� ve yerine rezidans, AVM ve otopark in�a edilmi�tir. �stanbul depreminin yeniden hat�rlatt�� "toplanma alanlar� sorunu" sadece �stanbul'a özgü de�ildir. Ka��t üzerinde toplanma alan� belirlemek de yetmez. Deprem sonras� toplanma alanlar�n�n; üzerinde geçici kentlerin kurulabilece�i, insanlar�n asgari düzeyde ya�amlar�n� devam ettirecekleri düzeyde olmas� gerekir.
🔹E�itim, sa�l�k, bar�nma, beslenme ve ula��m gibi en temel hizmetlerin e�it, nitelikli güvenli ve ula��labilir olmalar� her ko�ulda güvence alt�na al�nmal�d�r.
🔹Afet bilinci ve kültürünün geli�mesi için ilkö�retimden itibaren co�rafya ve jeoloji dersleri müfredata al�nmal�; afet öncesi, afet an� ve sonras� için e�itimler verilmeli, afet esnas� ve sonras�nda yap�lacaklara dair e�itimler ilkokul seviyesinden ba�lat�lmal�d�r.
🔹Afet yönetiminde toplumsal cinsiyet e�itli�i temel al�nmal�d�r. Toplumsal cinsiyet e�itli�inin hayata geçirilmesi kamu politikas� olarak kabul edilmeli ve afet yönetiminin tüm süreçleri bu politika üzerinden yap�land�r�lmal�d�r.
🔹AFAD ve K�z�lay yeniden yap�land�r�lmal�, iktidardan ba��ms�zla�t�r�lmal�d�r. �llerde AFAD dan��ma kurullar� olu�turulmal�, ilgili demokratik kitle örgütleri ve yerel yönetimler bu kurullarda yer almal�d�r."

�HD: Deprem de�il bina öldürüyor

�lgili Haberler