'Erkek işçi kadın işçiden yüzde 16 daha fazla ücret alıyor'

Birleşik Metal-İş Sendikası Araştırma Merkezi (BİSAM), İmalat Sanayinde Kadın İşçi Raporunu açıkladı.

 

BİSAM tarafından hazırlanan rapor, 2016 yılının son haftası ile 2017 yılının ilk haftasında Birleşik Metal İşçilerini istatistiksel olarak temsil edebilme kabiliyeti olan bini aşkın metal işçisi ile yapılan ve 981'i geçerli kabul edilen bir anket çalışmasının sonuçlarına dayanmaktadır.

 

KADIN ÜYE ORANI ARTIYOR

 

Ankete katılan Birleşik Metal İş Sendikası üyelerinin yüzde 7,7'si kadın, yüzde 92,3'ü erkektir. 1995 yılında yapılan üye kimlik araştırmasında bu oran yüzde 3 (BM 1995), 1999 yılındaki üye kimlik araştırmada yüzde 4,5 (Özuğurlu&Erten 1999), 2008 yılındaki üye kimlik araştırmasında yüzde 3,6 (Öngel 2008) olarak hesaplanmıştır. Bu durum kadınların imalat sanayi açısından daha görünür olduğunu göstermektedir. 25 yaş altı genç işçilerde kadın oranı ise yüzde 12.5'tir.

 

ERKEK İŞÇİ KADIN İŞÇİDEN YÜZDE 16 DAHA FAZLA ÜCRET ALIYOR

 

Erkek işçi işten elde ettiği gelirde kadından yüzde 16 daha fazla ücret almaktadır. Araştırma kapsamındaki kadın işçiler için düzenli net iş geliri aylık ortalama 1934 TL iken erkek işçilerde bu tutar 2247 TL'dir. Buna karşın kadın işçilerin toplam hanehalkı geliri erkek işçilere göre daha yüksektir. Söz konusu tutar kadınlar için aylık ortalama 3679 TL iken erkekler için 3096 TL'dir (Aralık 2016-Ocak 2017 verileri). 

 

Erkek işçilerle kadın işçiler arasında hanehalkı geliri üzerinden oluşan farkın temel nedeni aileden çalışan fert sayısıdır. Araştırma kapsamındaki erkek işçilerin yüzde 61,5'i tek gelirle geçinirken, kadınlarda bu oran yüzde 15 seviyesinde kalmaktadır. Eşi çalışanların oranı erkeklerde yüzde 20 iken kadınlarda yüzde 63'tir.

 

Cinsiyete göre de eğitim düzeyi arasında önemli farklar bulunmaktadır. Araştırma kapsamındaki sendika üyesi kadınlarda meslek lisesi mezunu olanların oranı, erkeklerin hemen hemen yarısıdır. Ortaokul ve altı eğitim düzeyine sahip olan kadınların oranı ise erkeklerle hemen hemen aynıdır. Kadınların beşte biri ön lisans ya da lisans mezunu olarak görülmektedir. Meslek lisesi dışındaki liselerden mezun olanların oranı kadınlarda yüzde 27'dir. Erkeklerde ise bu oran yüzde 14'tür. Lisans mezunu olan kadınları oranı ise yüzde 8 ile erkeklerin 4 katı olarak görülmektedir.

 

KADINLAR KİTAP OKUMADA VE SOSYAL HAYATA KATILIMDA ÖNDE

 

Araştırma sonuçlarına göre; bekarlar evlilere göre, kadınlar erkeklere göre daha fazla kültürel etkinlikte bulunmaktadır. Kadınlarda kitap okuyanların oranı yüzde 50 iken, erkeklerde bu oran yüzde 32'dir. Bekarlar yüzde 11,5 ile evlilere göre daha fazla oranda tiyatroya gitmekte, yüzde 46 ile daha fazla oranda kitap okumakta ve yüzde 63 ile daha fazla oranda sinemaya gitmektedir.

 

GAZETE OKUMA TERCİHLERİ FARKLI

 

Kadınlarla erkekler arasında gazete okuma tercihleri arasında anlamlı farklar görülmektedir. En ciddi fark Fotomaç okumayı tercih edenlerdedir. Erkeklerde yüzde 34 olan bu oran, kadınlar için yüzde 7'dir. Posta gazetesi kadınlarda da erkekler gibi en çok tercih edilen gazetedir. Sözcü kadınlar tarafından daha az tercih edilirken, Cumhuriyet ve Hürriyet kadınların erkeklere göre daha fazla tercih ettikleri gazetelerdir.

 

Kadınlar erkeklere göre iş arkadaşları ile iş dışında daha az oranda görüşmektedir. Kadın üyelerin en çok tercih ettiği görüşme biçimi şehir merkezinde randevulaşarak buluşmaktır. Bunun yanında aile gezmeleri de kadınların erkelere göre daha fazla tercih ettiği bir görüşme biçimidir. Kadınlar sendikayı iş arkadaşlarını görmek amacıyla erkeklere göre daha az kullanmaktadır.

 

SENDİKALANDA CİNSİYETÇİLİK HALA TEMEL MESELELERDEN

 

Araştırma kapsamındaki işçiler arasında kadınların sendikal hayata katılımına karşı ayrımcılık içeren yargılara net bir şekilde karşı çıkanların oranı yüzde 60'dır. Bu oran "Kadınlar sendikaya üye olmalı ama yönetici olmamalı" yargısına katılmayanların oranıdır. Bu fikre katılanların oranı ise yüzde 21 olarak görülmektedir.

 

İşçilerin yüzde 61,5'i kadınların sendikada daha fazla temsil edilmesini savunurken, bu fikre katılmayanların oranı yüzde 11,6'dır.  "Sendikacılık erkek işidir" yargısına sadece yüzde 14'lük bir kesim katılırken, katılmayanların oranı yüzde 70'dir. Kadınların sendikanın her kademesinde görev alması fikrine katılanların oranı da yüzde 70 olarak görülmektedir. Bu fikre sıcak bakmayanların oranı yüzde 12'dir.

 

Çalışma hayatının cinsiyetçi yapısı, işçi sağlığı ve güvenliği alanında da kendini göstermektedir. Sadece işte çalışmayan evde de çalışan kadının işyerlerinde maruz kaldıkları elverişsiz çalışma koşulları kadın işçilerin yaşamını olumsuz etkilemektedir. Erkek ağırlıklı bir sektör olarak bilinen metal sektöründe kadın işçi sayısı giderek artmaktadır. Bu artış sendikamızın kadın üye sayısına yansımıştır. Araştırma kapsamındaki işçilerin iş kazalarını, işe bağlı sağlık sorunlarını, maruz kaldıkları olumsuz koşulları irdelediğimizde cinsiyete bağlı olarak önemli farkların olduğu görülmektedir.

 

Kadın işçiler göz yorgunluğu ve görsel odaklanma sorunlarını erkek işçiler göre iki kat daha fazla yaşamaktadırlar. Yine zor duruş şekli veya harekete maruz kalan kadınların oranı erkeklerden daha fazladır. Bununla birlikte kadınlarda kaza riski yaşadığını söyleyenlerin oranı yüzde 14 ile erkeklerin oranının (yüzde 31) yarısından azdır.

 

Rapora göre; cinsiyete göre yaşanan işe bağlı sağlık problemlerine baktığımızda kadınların yüzde 54'ü boyun, omuzlar, kollar veya elleri etkileyen kemik, eklem veya kas sorunları yaşamaktadır. Bu sorun kadın işçiler için en sık görülen sorundur. Baş ağrısı veya göz yorgunluğu kadınların yine yüzde 44 ile sık karşılaştığı sağlık sorunlarındandır. Stres, depresyon veya anksiyete sorunları kadınların erkeklerden daha fazla yaşadıkları işe bağlı sağlık sorunlarıdır. Erkeklerde de boyun, omuzlar, kollar veya elleri etkileyen kemik, eklem veya kas sorunlarıen sık görülen işe bağlı sağlık sorunudur.

 

Erkeklerle kadınlar arasında koruyucu donanım kullanımı arasında da önemli farklar görülmektedir. Koruyucu donanım sağlanmayanların önemli bir kesimi kadınlardır.