4 Ekim 2024 Cuma

'Dersim Tertelesi sonrası nesillerin zihnine travma yerleşti'

Dersim'de Seyit Rıza ve arkadaşlarını anma etkinlikleri kapsamında "İyileşmek için yüzleşmek, terteleden kalanlar ve 84. yılında katliamlar ve idamlar" konulu panel düzenlendi.

Dersim'de 84 yıl önce idam edilen Seyit Rıza, oğlu ve arkadaşları anılıyor. Bundan tam 84 yıl önce Dersim'in önde gelenleri, seyitleri, Seyid Rıza, Wusênê Seydi, Aliye Mirzê Sili, Hesen Ağa, Findik Ağa, Resik Uşen ve Hesenê Ivraimê, Ankara'dan özel görevle gönderilen İhsan Sabri Çağlayangil'in denetiminde yapılan yasadışı bir mahkeme neticesinde Elazığ Buğday Meydanı'nda idam edildi.

Dersim Emek ve Demokrasi Platformu, Seyit Rıza ve arkadaşlarını anma etkinlikleri kapsamında "İyileşmek için yüzleşmek, terteleden kalanlar ve 84. yılında katliamlar ve idamlar" konulu panel düzenlendi. Moderatörlüğünü Prof. Dr. Gülnaz Karatay'ın yaptığı panele Yazar Hüseyin Ayrılmaz ve Nevzat Onaran konuşmacı olarak katıldı.

'BİZ SADECE YAPILAN SUÇUN KABUL EDİLMESİNİ İSTİYORUZ'
Bu topraklarda geçmiş yıllardan beri halka diz çöktürmek için katliam yapıldığını belirten Yazar Hüseyin Ayrılmaz, "Seyit Rıza ile arkadaşlarının yargılandığı yere mahkeme denemez çünkü savunma hakları yoktu. Değerlerimizi astınız peki neden mezar yerlerini açıklamıyorsunu? Ama siz Dersim'in değerlerine hakaret ediyorsunuz. Dilimize, topraklarımıza karışmayın dedikleri için bu kadar insan katledildi. Her şey planlı bir şekilde yapıldı, bir halkın hepsi katledilirse tarihsel bir kin vardır ve bu kin halen devam ediyor. Biz sadece yapılan suçun kabul edilmesini istiyoruz" dedi.

Toplumsal travmanın sonraki kuşaklara da bulaştırıcı yönü olduğunu vurgulayan Prof. Dr. Gülnaz Karatay, "Tertele sonraki nesillerin zihinlerine bu travma yerleşmiş oluyor. Dersim Katliamını yaşamış bütün bireylerde, özellikle yaşlılık dönemlerinde bir sendrom geçirdikleri görünüyor. Sürekli stres halinde. Yapılan çalışmalarda soykırıma uğrayanlarda depresyon, kronik hastalıkların, kanser görünme olasılığı oldukça yüksek. Kendimizi iyileştirme fırsatı verilmedi sürekli bu travmaları yaşadık. TÜİK verilerine göre Dersim intihar sıralamasında en yüksek iller arasında. Bu da travmanın sonuçları arasında" diye konuştu.