Cumartesi Anneleri Ermeni aydınları andı

Cumartesi Anneleri'nin 683. oturma eyleminde, 103 yıl önce 24 Nisan'da gözaltına alınarak kaybedilen Ermeni şair Taniel Varujan şahsında Ermeni aydınların akıbeti soruldu.

 

Eylemde, Ermeni aydınların fotoğrafları ile karanfiller taşındı.

 

Gözaltında kaybedilen Hasan Ocak'ın ağabeyi Ali Ocak, "Kaybetme suçlarının 103'üncü yılındayız. Bu operasyonla devlet bir türlü hesaplaşmadı ve yüzleşmedi. Devlet bununla yüzleşmiş olasıydı sonrasında belki insanlığa karşı suçlarla karşılaşmayacaktık. Devletin önce Ermeni aydınlara karşı işlenen suçlarla, sonra da 90'lardaki kayıplarımızla yüzleşmesini istiyoruz" dedi.

 

Daha sonra konuşan yazar Pakrat Estukyan, faillerin 103 yıldır belli olduğunu söyledi. Taniel Varujan'ın Avrupa'da eğitim aldıktan sonra memleketi olan Sivas'a yerleşerek öğretmenlik yaptığını, ilerleyen süreçte ise İstanbul'a yerleştiğini ve 24 Nisan'da gözlatına alındığı kaydeden Estukyan, Varujan'ın Türkçe'ye "Dünyayı Tasdik" diye çevrilen şiirini Ermenice okudu.

 

Bu haftaki açıklamayı Cumartesi insanlarından Sebla Arcan okudu. "103 yıl geçse de aradan, bu toprakların şairi Taniel Varujan'ı unutmadık" diyen Arcan, Taniel Varujan'ın 24 Nisan 1915 tarihinde gözaltına alındığını belirtti. Arcan, o günlerde gözaltına alınanların çoğunun Ermeni toplumunun en saygın isimleri, kanaat önderleri olduğuna dikkat çeken Arcan, gözaltına alınanların önce Sultanahmet'teki Merkez Cezaevi'ne nakledildiklerini, sonra da Haydarpaşa'dan özel bir trenle Ankara'ya doğru yola çıkarıldıldıklarını söyledi.

 

DOĞANIN YOK ETMESİNE TERK EDİLDİ

 

Arcan, konuşmasını şöyle sürüdürdü: "158 kişilik grup Çankırı'ya, 92 kişilik grup Ayaş'a götürüldü. Gözetim altında bulunan bu insanlardan 174'ü jandarma ve polis korumasındayken ıssız vadi ve ormanlarda vahşice öldürüldü. Açlıkla bırakılan bedenleri doğanın yok etmesine terk edildi. Bir mezar taşları bile olmadı. Resmi kayıtlara ya firar ettikleri ya da serbest bırakıldıkları yazıldı."

 

Arcan, 24 Nisan'da aydınların hedef alınmasının, Ermeni toplumunun sesini kesme ve bu toprakları Ermenisizleştirme operasyonunun başlangıcı olması yanında, bu topraklarda toplu kaybetme tarihinin de başlangıcı olduğunu ifade etti.

 

Taniel Varujan'ın yoksulluğun, alınterinin, emeğin, aşkın ve yurtseverliğin şairi olduğunu dile getiren Arcan, "26 Ağustos 1915 tarihinde Taniel Varujan 4 arkadaşı ile birlikte Ayaşa'ta hapishanede tutulan diğer Ermeni aydınların yanına götürülecekleri söylenerek, polis ve asker gözetiminde bir konvoyla Çankırı'dan yola çıkarıldı. Kalecik'e bağlı Tüney Köyü yakınlarına ulaşan konvoya önceden organize edilmiş bir çete saldırdı. Tutukluları korumakla görevli jandarma ve polis saldırıyı seyrettiler. Taniel Varujan ve dört arkadaşını vahşice öldürenler, onların paralarını, giysilerini aldı" dedi.

 

Arcan, "Aradan 103 yıl geçse de bu toprakların şairi seni unutmadık" dedi, devleti yönetenlere ve topluma bu toprakların bütün hakikatleriyle yüzleşme çağrısı yaptı.