Çepni: Siyanürlü altın şirketleri Kütahya'yı talan etmek istiyor
Kütahya Simav ve Tavşanlı ilçeleri civarında bulunan Altın-Gümüş Madeni Açık Ocak işletmesi kapasitesinin artırımına ilişkin Bakan Kurum'a sorular yönelten HDP Milletvekili Murat Çepni, 'kamu yararı' adı altında köylülerin arazilerine el konulmasının gündemde olduğuna dikkat çekti. Projenin faaliyete geçmesi durumunda; yörenin ekosistemine, ormanlarına, yeraltı ve yer üstü su varlıklarına ve yaban hayatına telafisi imkansız zararlar vereceğinin altını çizdi.
Halkların Demokratik Partisi (HDP) İzmir Milletvekili Murat Çepni, Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum'un yanıtlaması için Meclis'e soru önergesi verdi. Kütahya Simav ve Tavşanlı İlçeleri civarında bulunan Örencik, Dağardı, Kavaklı, Evciler Köyü, arasında kalan toplam 2.185,25 hektarlık alana, Maden ve Petrol İşleri Genel Müdürlüğü tarafından maden arama ve işletme ruhsatı verildiğini hatırlatan Çepni, Zenit Madencilik San. ve Tic. A.Ş’nin alanın 92,94 hektarlık kısmı için izin aldığını, mevcut alanın 68,85 hektara çıkartılması için Altın-Gümüş Madeni Açık Ocak işletmesi kapasitesinin artırımı projesinin ÇED Raporunun, 27 Aralık 2019 tarihinde Çevre ve Şehircilik Bakanlığına sunulduğunu anımsattı.
ÇED raporu için halkın katılım toplantısı düzenlendiğini hatırlatan Çepni, 13 Şubat 2011 tarihinde Kütahya Valiliğince proje alanının 23,39 hektarlık bölümü için 'ÇED gerekli değildir' kararı verildiği bilgisini paylaştı
Proje alanının Kütahya il merkezine yaklaşık 45 km mesafede olduğunu kaydeden Çepni, Zenit Madenciliğin, proje sahasını 668 hektara çıkararak 10'dan fazla köyde altın ve gümüş madeni çıkartma projesinin yöre halkının ve kitle örgütlerinin tepkisini çektiğini söyledi. ÇED dosyasında yanıltıcı bilgiler olduğu yönünde halkın itirazlarını dile getiren Çepni, "Ayrıca, 'kamu yararı vardır' denilerek arazilerinin kamulaştırılacağı endişesi mevcuttur" diye belirtti.
Proje alanının bir kısmının Çatak yaban hayatı geliştirme sahası sınırları içerisinde olduğuna dikkat çeken Çepni, hayvanların otlatıldığı meraların da maden sahası içerisinde kaldığına işaret etti.
Altın madenciliği projesi nedeniyle çok sayıda ağacın tahrip edileceğini belirten Çepni, raporda yanıltıcı bilgiler yer aldığına dikkat çekti, şunları kaydetti: "Raporda, sahada sadece 2 bin 143 ağaç olduğu görülmektedir. Oysa ki bölge sık orman dokusuna sahiptir ve yalnızca tek bir tepede 2 binin üzerinde ağaç bulunmaktadır."
Gediz ve Simav diri fay hatları nedeniyle Kütahya’nın deprem olasılığı yüksek bir şehir olduğunu hatırlatan HDP İzmir Milletvekili Murat Çepni, bölgede daha önce yaşanan depremlere ilişkin bilgi verdi.
Projenin faaliyete geçmesi durumunda; yörenin ekosistemine, ormanlarına, yeraltı ve yer üstü su varlıklarına ve yaban hayatına telafisi imkansız zararlar vereceğinin altını çizen Çepni, iklim değişikliğinin, doğanın tahribatının ve ekosistemin bozulmasının engellenmesi, rant için enerji ve maden şirketleri eliyle doğanın talanına son verilmesi ve yanlış ekonomik politikalardan vazgeçilmesi gerektiğini vurguladı.
Halkların Demokratik Partisi (HDP) Milletvekili Murat Çepni'nin, Bakan Kurum'a yönelttiği sorulardan öne çıkanlar şöyle:
■ "Çevre ve Şehircilik Bakanlığı olarak, projenin, su varlıklarına, meralara, tarım alanlarına vereceği zararların belirlenmesi için çalışmanız var mıdır? Bu konuda ilgili Bakanlıklar ve sivil toplum örgütleri ile işbirliği yapacak mısınız? Proje faaliyete geçtiğinde yöre halkının mağduriyetleri nasıl telafi edilecektir?
■ Zenit Madencilik firmasının yöre halkından arazilerini önerilen fiyattan satmalarını talep ettiği iddiası doğru mudur? Proje sahasında, kamu yararı olduğu öne sürülerek kamulaştırma yapılacak mıdır? Bu konuda yöre halkı bilgilendirilecek midir?
■ Proje faaliyete geçtiğinde 6 yıl boyunca ayda 16 patlatma ile 12 ocak açılacaktır. Yüzlerce kilo dinamit kullanılacak, Pasa ve cevher içeren milyonlarca ton toprak açığa çıkacaktır. Gürültü ve kirliliğin çevresel etkilerinin engellenmesi için ne gibi çalışmanız olacaktır? Bu konuda Türkiye genelinde maden işletmelerinin çevre mevzuatına uygunluğu denetlenmekte midir?
■ Proje sonunda oluşacak siyanür ve kimyasal atık çukurları nasıl bertaraf edilecektir? Bu atıkların su varlıklarını ve toprağı kirletmesi nasıl engellenecektir? Olası deprem durumunda risk dikkate alınmakta mıdır?
■ Kütahya ili genelinde Bakanlığınız tarafından ÇED olumlu kararı verilen kaç adet maden projesi vardır? Kütahya'da maden arama ve işletme ruhsatlarının iptali için ilgili Bakanlık ile işbirliği yapacak mısınız?
■ Çevre ve Şehircilik Bakanlığı olarak siyanürle altın işletmeciliğine son verilmesi için çalışmanız olacak mıdır? Bu konuda Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı ile işbirliğiniz olacak mıdır?
■ Anayasada, herkesin sağlıklı ve dengeli bir çevrede yaşama hakkına sahip olduğu, çevreyi geliştirmenin, çevre sağlığını korumanın ve çevre kirlenmesini önlemenin Devletin ve vatandaşların ödevi olduğu belirtilmektedir. Sosyal devlet olmanın gereği, Türkiye genelinde şirketlerden değil, halktan yana çevre politikaları üretmeyi düşünmüyor musunuz?"