GÜNCEL

'ÇED raporuyla toprak kaymas�n�n çok alakas� var'

HABER MERKEZ�
24 �ubat 2024 Cumartesi

Magazin programlar�na ç�karak �liç katliam�ndaki rolünü silikle�tirmeye çal��an AKP'nin �BB aday� olan Çevre ve �ehircilik eski Bakan� Murat Kurum'un "ÇED raporu ile toprak kaymas�n�n ne alakas� var?" sözlerine çevre hukukçusu Erdem yan�t verdi. Erdem, “Çok alakas� var" dedi. Kapasitesinin üzerinde üretimin sonuçlar�n�n ya�and��na, “ön tedbirlilik" ilkesinin i�letilmedi�ine dikkat çekti.

Erzincan'�n �liç ilçesinde Anagold Madencili�e ait Çöpler maden sahas�ndaki resmi aç�klamaya göre 9 i�çi tonlarca siyanürlü topra��n alt�nda kald�. 13 �ubat günü ya�anan katliam�n üzerinden 11 gün geçti ancak i�çiler hala ç�kar�lmad�. Kurtarma çal��malar�na 16 �ubat günü ba�lan�p 18 �ubat günü çal��malar sona erdirildi. O günden bu yana da i�çileri kurtarmak için bir �ey yap�lm�yor.

Devlet Anagold Madencili�i aklamak için çabalarken, AKP'nin �stanbul Büyük�ehir Belediyesi Ba�kan aday� olan Çevre ve �ehircilik eski Bakan� Murat Kurum, madene ÇED olumlu raporu veren ve kapasite art�r�m�na imza atan isim.

Kurum, televizyon televizyon gezerek kendini aklamaya çal��rken, son olarak magazin programlar�na kat�ld�. Kurum, “Ya ÇED raporu ile toprak kaymas�n�n ne alakas� var ya?" sözleriyle kendisini savunurken, Özgür TV'de haber yay�n�na kat�lan çevre hukukçusu Cömert Uygar Erdem, “Çok alakas� var" dedi.

'ÇEVRE BAKANLI�I ÇED RAPORUNDAN SONRA DA ��LETMEY� DENETLEMEL�'
ÇED raporunun bir projenin yol haritas� oldu�unu anlatan Erdem, ÇED raporunda verilen taahhütler üzerinde i�letmenin çal��malar�n� sürdürme zorunlulu�u oldu�unu söyledi. ÇED olumlu belgesinin verilmesiyle sürecin tamamlanmad��n�, Çevre, �ehircilik ve �klim De�i�ikli�i Bakanl��n�n, ÇED raporunda sunulan taahhütler do�rultusunda faaliyet yürütülüp yürütülmedi�ini denetlemesi gerekti�ini hat�rlatt�. Sürecin bununla da tamamlanmad��n� kaydeden Erdem, “Faaliyet ömrü bittikten sonra da eski haline iade, yani rehabilitasyon süreci ba�lar ve bunun tamamlanmas�ndan da Çevre ve �ehircilik Bakanl�� sorumludur" diye ekledi.

'ÇED RAPORUYLA TOPRAK KAYMASININ ÇOK ALAKASI VAR'
�liç'te büyük bir y��n�n aç�k bir vadide oca��n içeri�ine dolduruldu�unu belirten Erdem, “ÇED raporuyla toprak kaymas�n�n ne alakas� var" diyen Kurum'a yan�t verdi. Erdem, “Bunu eski haline nas�l getireceksiniz. Bunun sorumlulu�u da Çevre ve �ehircilik Bakanl��nda. Bunlar� da kapsayan çok daha geni� bir yetki ve denetim silsilesinden bahsediyoruz. Çok alakas� var" dedi.

Eski �evre Bakan� #MuratKurum , �Ya �ED raporu ile toprak kaymas�n�n ne alakas� var ya?� dedi. Bu a��klamay� �evre Hukuk�usu C�mert Erdem �zg�r Tv�de de�erlendirdi. pic.twitter.com/vRj9uB3No7
— �zg�r TV (@ozgurtvorg_1) February 22, 2024

ÇED raporunda ya�ananlar�n hesaba kat�lmad��n� söyleyerek bu durumu ele�tiren Erdem, “Bunlarla alakas� yoksa neden ÇED raporunda firmalar depremle ilgili taahhütte bulunuyor. Fay hatt� s�n�rlar�nda m� de�il mi diye irdelemeyi neden yap�yorlar? Buradaki olas� i� güvenli�i i� sa�l�� ile ilgili neden taahhütte bulunuyorlar" sorular�n� yöneltti.

'��RKETLER�N TAAHHÜTLER�N�N B�L�MSEL OLAB�L�RL�� RDELENM�YOR'
“Elbetteki etkisi var" diyerek sözlerine devam eden çevre hukukçusu Erdem, “Siz buray� kurdu�unuzda sadece tesis oldu�u yerde durmuyor. Etraf�ndaki su kaynaklar�, do�al kaynaklar üzerinde risk bar�nd�r�yor. Ve o risklerin gerçekle�memesi için neler yap�lmas� gerekti�inin irdelenmesi gerekiyor. Ama bu sadece bir taahhüt silsilesi de�il, �irketin bu konudaki taahhütlerinin bilimsel anlamda olabilirli�inin de irdelenmesi gereken bir süreç. Ama bu �ekilde i�letilmiyor Türkiye'de. S�k�nt�larda bunlarla beraber ba�l�yor" diye konu�tu.

'KURUM �ÇLER ACISI B�R �T�RAFTA BULUNDU'
Deprem örne�ini veren Erdem, depremde sadece binalar�n y�k�lmad��n� ya da selin kentin sokaklar�n� ve sadece konutlar� sular alt�nda b�rakmad��n�, deprem an�nda bir petrol istasyonunun patlayabilece�i, herhangi bir yerde yang�n ç�kabilece�ini hat�rlatarak bunlar�n da hesaba kat�larak önlem al�nmas� gerekti�ini söyledi. Bu örne�in ard�ndan siyanürlü alt�n madencili�inin, siyanür, sülfürik asit ve sika gibi kimyasallar bar�nd�rd��n� hat�rlatan Erdem, “Siz bu tesiste bir nehrin tepesinde bu kadar kimyasal� tutuyorsunuz ve bu kimyasal�n bir olas� riskte nehre inmemesini nas�l garanti ediyorsunuz. Bunu ölçmeniz gerekiyor. 'Ne alakas� var' diye bu �ekilde bakm��sa ve o yüzden bu karar verilmi�se vay halimize yani. Bunun kendisi çok içler ac�s� bir itiraf gibi duruyor" diye konu�tu.

'KAPAS�TEN�N ÜZER�NDE ÜRET�M YAPILINCA KAZA YA�ANDI'
�liç'te ya�anan maden katliam�n�n ard�ndan yönetilemeyen bir süreçle kar�� kar��ya olundu�unu aktaran Erdem sözlerine �öyle devam etti: “Böyle bir �eye izin verilmi� kapasitesinin üzerinde bir üretim gerçekle�mi� ve bundan kaynakl� olarak da böyle bir kaza gerçekle�mi� durumda. Buras� deprem bölgesi. Bir deprem ya da olas� bir sel durumunda buras� çok daha h�zl� bir �ekilde F�rat Nehrine kar��abilir. Zaten bulundu�u yer canl� bir metabolizma, içinde kimyasallar� ta��yor ve yeralt� sular�na s�zabilir. Bunun d��nda aç�k ortamda bulunmas�ndan kaynakl� olarak gaz�n sal�nmas� söz konusu olabilir. Bunun içerisindeki bir tak�m s�v�lar�n buharla�mas� üzerinden bölgedeki insanlar, tüm canl�lar ve bitkilerin üzerinde tehditler bar�nd�r�yor. Bunlar�n hepsinin ÇED raporunda öngörülmü� olmas� gerekiyordu. Kayma an�nda vadiye akmas�n� önleyecek tedbirlerin al�nmas� gerekiyordu. Bunlar çevre hukuku aç�s�ndan bakt��n�zda, 'ön tedbirlilik' dedi�iniz mekanizmad�r. Sizin riskleri öngörüp ona göre önleyici mekanizmalar� daha ba��ndan güçlendirmeniz gerekiyor. Gelinen noktada bunlar öngörülmedi�i için yönetimi de yap�lam�yor. Çünkü yönetemeyecekleri kadar büyük bir üretime izin vermi�. Böyle bir garabet ortaya ç�km��."

'ÇED raporuyla toprak kaymas�n�n çok alakas� var'

�lgili Haberler