Bursa Su Kolektifi, kirli suyu tespit etti
AB Su Çerçeve Direktifi'ne göre uyumlandırıldığı duyurularak 16 Haziran 2021 tarih ve 31513 sayılı Yerüstü Su Kalitesi Yönetmeliği'nde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik Resmi Gazete'de yayımlandı. Bahse konu olan yönetmelik ile kıtaiçi yerüstü su kaynaklarının genel kimyasal ve fizikokimyasal parametreler açısından sınıflarına göre kalite kriterleri üç sınıf ile gösterilerek herhangi bir iyileştirme ve arıtma sürecinin işletilip işletilmediği analiz edilmeden kötü sınıftaki suların ayırdı kaldırıldı.
Ekolojik durum sınıflandırmalarının normatif tanımlarına göre feyz alınan AB Su Çerçeve Direktifi'ne göre orta seviyenin altında bir statüye ulaşan suların zayıf veya kötü olarak sınıflandırılacağı belirtildi. Ancak 16 Haziran 2021 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanan Yerüstü Su Kalitesi Yönetmeliği'nde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik'te ortalama statünün altındaki sular için kötü nitelikteki sular sınıflandırılması yapılmadı.
Az kirlenmiş bir su iyi ekolojik durumu nitelediğinden dolayı sulama alanlarında kullanımına müsaade edilebilecek. III. Sınıf su kalitesindeki sulara -orta kalite [kirlenmiş sular]- gelindiğinde gıda, tekstil gibi nitelikli su gerektiren tesisler hariç olmak üzere uygun bir arıtmadan sonra su ürünleri yetiştiriciliği için kullanılabilir nitelikte su ve sanayi suyunu ifade ettiği görülmekte. Buna göre kirlenmiş ve az kirlenmiş su olan orta ve iyi kalite klasifikasyonundaki suların kullanımda olması kirlilik yükü yayılımına yol açabilecek. Çünkü biyolojik kalite unsurlarının değerleri yüzey suyu kütle tipi orta derecede sapma gösterir. Yüzey sularıyla ilişkili sucul ekosistemlerin yapısı ve işleyişinin kalite ifadesi olarak "iyi ekolojik durum" veya "iyi ekolojik potansiyel" büyük ölçüde değiştirilmiş yapay bir su kütlesinin durumu için kimyasal kirletici parametre değerleri aşılsa dahi ekolojik normatif sınıflamasının dikkate alınacağının yönetmeliğe göre belirtilmesi suistimallere de açık bir ifade olarak yerini aldı. Çoğul deşarj durumunda alıcı ortamdaki su kütlesinin özümleme kapasitesinde (su kalitesinin bozulmaması için aşılmaması gereken sınır değer) aşma yaşanabilecek.
Bursa Su Kolektifi, BUSKİ'nın web sitesinde yayınlanan noktasal analizlerde kirlilik parametrelerine göre derelerin belirli noktalarda çok kirli olduğunu tespit edildiğini belirtti. Yapılan açıklamada, "Su kalitesi yönünden IV. Sınıf (çok kirli su) olan Nilüfer Çayı üzerindeki belirli noktalarda III. Sınıf (orta) olarak niteleme yapılması suların kullanımını da düzenleyen ilgili yönetmelikle çevre ve halk sağlığını etkileyebilecek durumların yaşanması riskini arttırdı. Çünkü Bursa ili yerüstü ve yeraltı su potansiyeli ile sulu tarımın yoğun yapıldığı illerden. Özellikle sanayi ile iç içe geçmiş Bursa ovasındaki mevcut dereler ve kolları üzerinde bulunan tarım alanları yerüstü su kaynakları ile sulanmakta. Tarım amacıyla kullanılacak iyi bir suyu tanımlamak için birçok parametreye bakılmakta. Bunların başında gelen iletkenlik bitkinin su alımını etkileyeceği gibi bor gibi elementlerin fazlalığında ise toksik etki görülüyor. Yerüstü su kaynağı tarımsal sulama amaçlı kullanıldığı bölgedeki sanayi kuruluşlarına göre farklı ağır metalleri de içermekte. Cıva, kadmiyum, kurşun gibi ağır metaller çok düşük konsantrasyonda bile toksik etki yapmakta, Etkin bir su politikası; şeffaf ve tutarlı bir yasal çerçeve gerektirir ve bunun ile birlikte stratejik suları güvence altında tutarak su kalitesinin iyileştirilmesini temin etmelidir" denildi.