4 Ekim 2024 Cuma

'Birinci basamak sağlık örgütlenmesi güçlü olmadan salgın yönetilemez'

TTB Covid-19 İzleme Kurulu, Türkiye'de ilk Covid-19 vakasının resmi olarak açıklanmasından bu yana geçen sürece ilişkin değerlendirmede bulundu. Kurul, birinci basamak sağlık örgütlenmesi güçlü olmadan salgının yönetilemeyeceğini kaydetti. 

Türk Tabipleri Birliği (TTB) Covid-19 İzleme Kurulu, Türkiye'de ilk Covid-19 vakasının resmi olarak açıklanmasından bu yana geçen 11 aylık süreci kapsayan değerlendirmesini, çevrimiçi düzenlenen bir basın toplantısı ile kamuoyuna duyurdu.

TTB'nin Youtube ve Periscope kanallarından canlı yayımlanan basın toplantısına TTB Merkez Konseyi, Covid-19 İzleme Kurulu, Halk Sağlığı Kolu, Aile Hekimliği Kolu, Pratisyen Hekimler Kolu ve uzmanlık derneklerinin üyeleri katıldı.

FİNCANCI: HASTALIĞA DEĞİL TOPLUMA ODAKLANMALI
Toplantının açılış konuşmasını yapan TTB Merkez Konseyi Başkanı Prof. Dr. Şebnem Korur Fincancı hastalığa değil topluma odaklanmanın ve birinci basamak sağlık hizmetlerinin öneminden bahsetti ve raporun hazırlanmasında emeği geçenlere teşekkür etti.

ÖKTEN: SOSYALİZASYON PROGRAMI GEREKLİDİR
Covid-19 Pandemisi 11. Ay Değerlendirmesi'nin sunumunu TTB II. Başkanı Doç. Dr. Ali İhsan Ökten yaptı. Pandemi sürecinde birinci basamak sağlık hizmetlerinin yürütülmesindeki sorunlardan bahseden ve halk sağlığı görevlerinin entegrasyonuna ayrı bir parantez açan Ökten, "İlk basamakta etkili mücadele için ücretsiz hizmet, dar bölgede geniş hizmet yöntemi, ekip hizmeti, sözleşme değil devlet görevliliği, ev ziyaretleri, sağlık hizmetinde eşgüdüm ve işbirliği gibi koruyucu sağlık hizmetlerini önceleyen yeni bir Sosyalizasyon Programı gereklidir" dedi.

İşçi sağlığı başlığında hem çalışanların korunmalarında ve tedavilerinde hem de işyeri hekimlerinin güvensiz fiziki şartlarda hizmet vermeye zorlandığını belirten Ökten; önerilerini şöyle sıraladı: Pandemi koşullarına uygun asgari gerekliliklerinin yeniden belirlenmesi, anlaşılır kılavuzlar hazırlanması, riskli çalışanların eşit koşullarda haklarının korunması, Covid-19'un meslek hastalığı kabul edilmesi, işyeri hekimlerinin çalışma sürelerinin yeniden belirlenmesi, personel servisleri ve toplu taşıma araçlarında kapasite sınırlaması yapılması, aşıya erişim imkanı olmayan sağlık personellerinin aşılanması.

'MÜLTECİ/GÖÇMEN İŞSİZLİĞİ PANDEMİDE KATLANARAK ARTTI'
Göçmen ve mülteci sağlığı başlığında sayıları fiilen 5 milyonu aşkın göçmen ve mültecilerin sağlık hizmetine erişimde yaşadığı sorunlardan söz eden Ökten, mülteci/göçmen işsizliğinin pandemi döneminde katlanarak arttığını ifade etti. Ökten, toplumun tüm kesimlerini bir arada ele alan bir planlamaya, tercümanlık hizmetlerine, polise bildirim şartı olmaksızın acil-temel hizmetlerin sağlanmasına, yerel yönetim ve sivil toplum örgütleriyle işbirliğine, kadın ve çocuk mülteci/göçmenlere koruyucu sağlık hizmeti sağlanmasına ihtiyaç duyulduğunu kaydetti.

'ÖNLEMLER ALINMAK KOŞULUYLA OKULLAR AÇILMALI'
Eğitim başlığında 9 aydır yürütülen çalışmalardan çıkan sonuçları Ökten şöyle sıraladı: "Okulların kapanması Covid-19 yayılımını azaltmadı, okulların açılması Covid-19 olgularını artırmadı, okulların bu salgında hastalığın ana yayılma merkezi olmadı, okullarda görülen olguların toplumdaki yayılmanın bir yansımasından ibaret oldu." Yüz yüze eğitime ara verilmesinin öğrenci, veli ve öğretmenler üzerindeki olumlu-olumsuz etkilerini kıyaslayan Ökten, okulların önlemler alınmak koşuluyla açılması gerektiğini dile getirdi.

'PANDEMİDE OLDUĞU GİBİ AŞILAMADA DA BENZER EŞİTSİZLİK SÖZ KONUSU'
Raporun son başlığı ise bağışıklama oldu. Türkiye'de aşı dozlarının yetersizliği, MHRS randevu sistemi ve karekod uygulamasında yaşanan sorunlar ile birinci basamak sağlık hizmetlerinin ihmal edilmesi sonucu aşılamanın birinci aşamasının dahi tamamlanamadığını söyleyen Ökten, bu hızla devam edildiği takdirde toplumun 60 milyonluk kesitinin ancak 2 yılda aşılanabileceğini vurguladı. "Pandemide nasıl bir eşitsizlik varsa, aşılamada da benzer bir eşitsizlik söz konusu" diyen Ökten, özellikle coğrafi inceleme sonucunda büyükşehirlerde yüzde 70-90 arasında seyreden 75 yaş üstü aşılama oranlarının doğu illerinde yüzde 30'un altında olduğunu aktardı. 

Ökten, TTB'nin önerilerini de şöyle ekledi:

"En kısa sürede en az 120 milyon doz aşıyla toplumsal bağışıklık sağlanmalıdır.
Türkiye'de mutasyon analizleri Sağlık Bakanlığı tarafından yayımlanmalıdır.
Coğrafi bölgelere göre ve yaş gruplarına göre hasta ve ölüm sayıları Sağlık Bakanlığı tarafından verilmelidir.
Aşının doz başına ödenen para yurttaşların vergisinden ödendiğinden, bu ticari bir sır değildir ve açıklanmalıdır.
Pandemide olduğu gibi aşılamada da sosyo-ekonomik desteklerle bölgesel ve her türlü eşitsizlikler giderilmelidir."