Temeli kayan Açelya Apartmanı'nın bulunduğu bölgede inceleme

Ankara'da 8 katlı Açelya Apartmanı'nın temelinde meydana gelen kayma sonrası bölgede inceleme yapan Jeoteknik ve Mühendislik Jeolojik Komisyonu üyeleri, izlemlerini paylaştı. Yetkileri göreve çağıran heyet, evlerinden çıkarılan yüzlerce kişinin belirsizlikte bırakılmasının kabul edilemeyeceğini kaydetti. 

TMMOB Jeoloji Mühendisleri Odası, Ankara Çankaya ilçesinde bulunan Altay Sokak'taki 8 katlı Açelya Apartmanı'nın temelinde meydana gelen kayma sonrası Jeoteknik ve Mühendislik Jeolojisi Komisyonu üyelerinden oluşturulan bir heyetle bölgede ayrıntılı inceleme yaptı. 

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı, Ankara Valiliği, Ankara Büyükşehir Belediyesi ile İlçe Belediye Başkanlıklarını göreve çağıran heyet, gerekli sorumlulukların derhal yerine getirilmesini istedi. 

Heyetin, gözlemleri şöyle: "Eski bir vadi tabanı (dere yatağı) niteliğinde bulunan Mektep Sokağın, her iki yakasında yer alan yamacın yer yer yüzde 60-70'e varan oldukça eğimli bir topografik yapı arz ettiği, birçok ülkede yüksek eğimli olması nedeniyle genellikle yapı üretimi için 'uygun olmayan alan' olarak planlama dışında bırakılan bu tür alanların, ülkemizde son yıllarda bazı çevrelerin istemleri çerçevesinde yapı yapılmasına olanak sağlayacak şekilde imar düzenlemelerinin yapıldığı ve yamaçların taraçalandırılması suretiyle elde edilen arsaların üzerine 7-8 kata kadar varan binaların yapıldığı görülmektedir. Mektep sokağın her iki yakasında yer alan yüksek eğimli yamaçlar yukarıda belirtildiği şekilde 'yüksek eğimli olduğu' hususu göz önüne alınmaksızın imar ve yapı üretimine açılmış olup, bu yamaçlarda usulüne uygun gerekli iksa/istinat tedbirlerinin alınıp-alınmadığı kontrol edilmeksizin oluşturulan taraça düzlükleri üzerine binaların inşa edildiği görülmüştür.

Çankaya Belediyesi tarafından 19 Nisan 2021 tarihinde 8139 ada, 12 parselde yapılacak inşaat için yapı ruhsat izni düzenlendiği, yapı ruhsat izni alındıktan sonra müteahhit firma ile  fenni mesul ŞMA Yapı Denetim Firması arasında  Mart 2021 tarihinde yer teslim tutanağının düzenlenerek belediyeye sunulduğu, şantiye şefi İnşaat Mühendisi M.A.T. gözetiminde  başlanılan temel kazı hafriyatında öncelikle söz konusu arsa üzerinde yer alan 3 katlı binanın enkazının kaldırıldığı, daha sonra ise inşaatın yapıldığı arsa ile Açelya apartmanı arsasının sınırı arasında yer alan istinat yapılarının kısmen kaldırıldığı, istinat duvarının kaldırılması çalışmaları devam ederken Açelya Apartmanında kaymaya bağlı deformasyonların görülmesi üzerine, Apartman sakinlerinin yetkili kurumlara haber vermesi sonrasında, yetkili kurumlarca bölgede yapılan incelemede; oluşan hasarın can kayıplarına da neden olabileceği  dikkate alınarak Açelya Apartmanının boşaltıldığı ve acil yıkım kararı verildiği, bölgede yaşayan vatandaşlara yapılan görüşmelerden anlaşılmıştır.

EAD Jeoteknik Firması tarafından 17 Aralık 2021 tarihinde 8 bin 139 ada, 12 parselde yapımına başlanılan inşaatın 'Zemin ve Temel Etüt Raporu' üzerinde yapılan incelemede, 'Parselimizin çevresindeki 11,13 ve 20 parsellerinde bina yapıları olup ön ise cadde bulunmaktadır. 20 parseldeki binanın istinat duvarı bulunmaktadır. Yapılacak binanın temel alt kotu yaklaşık -3,20 m'de olacaktır. 11 ve 13 parselde bir bodrumlu yapılar bulunmaktadır. Bundan dolayı iksa ile ilgili bir problem bulunmamaktadır. 20 nolu parselin mevcutta olan istinat ile yeni yapılacak yapımız arasında yaklaşık 5.00 metre mesafe olacaktır. İstinata zarar vermemek için gerekli önlemler alınmalıdır' şeklinde ifadeler bulunmasına rağmen, müteahhit firma ile yapının fenni mesuliyetini üstlenen ŞMA Yapı Denetim Firması ile şantiye şefinin bu uyarıyı dikkate almadıkları, bırakınız 5.00m istinat duvarına yanaşmamayı, istinat duvarın bir kısmının da hafriyatına izin verdikleri yapılan tespit ve fotoğraflardan anlaşılamamaktadır.

8 bin 139 ada, 12 parselde yapımına başlanılan inşaat arsası ile Açelya Apartmanının temeline bağlı olduğu anlaşılan betonarme istinat duvarının altının müteahhit firma tarafından 'zemin ve temel etüt raporunda ifade edilen uyarılar dikkate alınmaksızın' kazılarak hafriyatının yapılması sonucunda çökmesi ve ana kaya üzerinde yer alan 5-6 m kalınlığındaki dolgu ve ayrışmış kaya birimleri üzerine oturan Açelya Apartmanın, Altay Sokak sınırından başlayarak inşaat arsasına doğru kaymaya başladığı, yerinde yapılan incelemelerden anlaşılmıştır.

Sonuç olarak; yapı üretimine uygun olmayan yüksek eğimli arsa veya arazilerde gerekli iksa tedbirleri ve zemin ve temel etüt raporunda belirtilen uyarılar dikkate alınmaksızın fenni mesul yapı denetim firması, şantiye şefi ve müteahhit firmanın sorumsuzluğu sonucunda Açelya Apartmanı sakinleri başta olmak üzere 4'ü acil olmak üzere 20'ye yakın binanın boşatılarak yüzlerce vatandaşımızın sokağa ve belirsizliğe terk edilmesi kabul edilemez."