5 Ekim 2024 Cumartesi

Pandeminin birinci yılında tutsakların durumuna dikkat çekildi

Pandeminin birinci yılında hapishanelerde tutsakların maruz kaldığı hak ihlallerine yönelik yapılan açıklamada, derhal alınması gereken önlemler sıralandı. 

Ceza İnfaz Sisteminde Sivil Toplum Derneği (CİSST), Çağdaş Hukukçular Derneği (ÇHD) Genel Merkezi, Hak İnisiyatifi Derneği, İnsan Hakları Derneği (İHD) İstanbul Şubesi İstanbul Diş Hekimleri Odası, İstanbul Tabip Odası, Marmara Tutuklu ve Hükümlü Aileleri ile Dayanışma Derneği (MATUHAYDER), Özgürlük İçin Hukukçular Derneği (ÖHD), Sağlık ve Sosyal Hizmet Emekçileri Sendikası (SES) İstanbul Şubeleri, Türkiye İnsan Hakları Vakfı (TİHV), Toplum ve Hukuk Araştırmaları Vakfı (TOHAV), Covid-19 pandemisinin birinci yılında tutsakların durumuna ilişkin açıklama yaptı. 

Sürecin başından itibaren tutsakların sağlığa erişim hakları ve ağır, kronik hasta mahpusların tedavilerine nasıl devam edileceğine dair bir açıklama yapılmadığı kaydedilen açıklamada, "Pandemi süreci boyunca CTE’nin açıklamalarına göre toplamda 698 mahpusa Covid-19 tanısı konmuş ve toplam 19 mahpus Covid-19 sebebiyle hayatını kaybetmiştir" denildi. 

Açıklamada, derhal önlem alınması gereken hususlar şu şekilde sıralandı:

"Temizlik kitlerinin mahpuslara ücretsiz sağlanmasının eşit ve sürdürülebilir kılınması için gerekli düzenlemeler ilgili mevzuata işlenmeli.
Türkiye’deki tüm hapishanelerde ortak önleyici ve koruyucu uygulamaların yapılması ve bu uygulamaların denetime açılmalı.
Hapishanelerde koronavirüs salgını ile ilgili alınan/alınacak önlemler, karantina uygulamaları ile mahpusların sağlık durumları konusunda başta mahpusların aile ve avukatları olmak üzere kamuoyunun düzenli olarak  bilgilendirilmeli.
Henüz yargılaması süren ve cezası kesinleşmemiş temyiz-istinaf aşamasında olan mahpusların hemen tahliye edilmeli Covid-19 aşısı bütün mahpuslara ve cezaevlerinde çalışan tüm personellere bir an önce yapılmalı. 
Önleyici tedbirlere öncelik vererek, salgının ilk dönemlerinde askıya alınan daha sonra tekrar açılan revir ve hastane sevklerinin hasta mahpusların ihtiyaçlarını karşılayacak hale getirilmesi için gerekli adımların atılmalı,
▪ Ağır hasta, kronik rahatsızlığı bulunan ve tek başına yaşamını idame ettiremeyecek durumda olan mahpuslar için acil bir şekilde infaz ertelemesine gidilerek tahliye edilmeli. 
Ağız diş sağlığı kuruluşları ve diş hekimliği fakültelerinin mahpuslara da gecikmeden hizmet verebilmesi için gerekli düzenlemeler yapılmalı ve hapishane koşullarında gerçekleştirilemeyen muayene ve tedavileri için mahpusların ertelenmeden diğer sağlık kurumlarına sevk edilmesi sağlanmalı. 
Mahpusların sağlık kurumlarına ve hastanelere ring araçlarıyla değil; daha hijyenik ve sağlığa uygun araçlarla taşınmalı. 
Mahpusların normalde kaldığı hücrelerde bulunan kişisel eşyalarını ve kitaplarını karantina hücrelerine getirebilmeleri sağlanmalıdır. Ayrıca karantina hücrelerinde mahpusların günlük ihtiyaçlarını karşılayacakları ve sosyal faaliyetlerine devam edebilmelerini sağlayacak su ısıtıcı, semaver, radyo, televizyon gibi eşyalar bulundurulmalı. 
Karantina hücrelerinde kalan mahpuslar normal hücrelerde olduğu gibi havalandırmaya çıkabilmelidir. İzolasyonun mahpuslar üzerindeki etkisini azaltmak için karantinada olmayan mahpusların belirli saatlerde ortak havalandırmalarda bir araya getirilmeli. 
 Sağlık gerekçesiyle alınacak önlemlerin mahpusların temel haklarını ihlal etmeyecek şekilde uygulanmasına özen gösterilmelidir."