Çıplak aramanın 'usule uygun' olduğu iddia edildi
Sincan Hapishanesi'ni ziyaret eden Meclis İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu Tutuklu ve Hükümlü Haklarını İnceleme Alt Komisyonu, gözlemlerini raporlaştırdı. Raporda, iktidarın inkar ettiği çıplak arama işkencesinin "usulec uygun olduğu iddia edildi.
Meclis İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu Tutuklu ve Hükümlü Haklarını İnceleme Alt Komisyonu, 4 Mart 2021 tarihinde Sincan Hapishanesi'ni ziyaret etti. Komisyon bu kapsamda, Kadın Kapalı Hapishanesi, Çocuk Hapishanesi, 1 Nolu L Tipi Kapalı Hapishanesi, Yüksek Güvenlikli Kapalı Hapishane ve F Tipi Hapishanesi ziyaretinde gözlemlerini raporlaştırdı.
Raporda, Sincan Hapishanesi'nde, 4 Mart tarihi itibariyle toplamda 3 bin 247 hükümlü, 2 bin 294 tutuklu ve 2 bin 394 hüküm özlü olmak üzere toplamda 7 bin 935 kişinin bulunduğuna yer verildi. Rapora göre, Çocuk Hapishanesi'nde 15'i hükümlü, 122 tutuklu ve 25'i hüküm özlü olmak üzere toplamda 162 çocuğun kaldığı belirtildi.
Raporda yer alan ihlaller arasında, sağlık sorunlarıyla yeterince ilgilenilmemesi, tedavilerin geç veya hiç yaptırılmaması, Covid-19 salgını kapsamında yeterli önlem alınmaması, nakil taleplerinin yerine getirilmemesi, kurum personeli tarafından keyfî tutum ve davranışlarda ve kötü muamelede bulunulduğu, sıcak ve soğuk su konusunda sorun yaşandığı, hükümlü ve tutukluların sosyal faaliyetlerden ve iletişim imkanlarından yararlandırılmadığı, fiziki koşulların yetersizliği yer aldı.
Komisyon tarafından tespit edilen ihlaller, şöyle sıralandı:
▪ "Kuruma sadece ilk girişte 'usulüne uygun' olarak çıplak arama yapıldığı, hastaneye veya duruşmaya gidiş ve gelişlerde ise sadece üst araması yapıldığı,
▪ Kantin fiyatlarının pahalı olduğu, kadınlara özgü kimi hijyen malzemelerinin Kuruma yardım olarak geldiği zamanlarda ücretsiz dağıtıldığı, diğer zamanlarda ise kantinden kendi imkanları ile almak zorunda kaldıkları,
▪ Tekstil atölyesinde yapılan çalışmalar karşılığında ayda 22 günlük ücret ödendiği ancak siparişlerin yetişebilmesi için ayda 25-26 gün çalışmak zorunda kalabildikleri, buna rağmen fazla çalışılan günlere ilişkin ücretlerin kendilerine ödenmediği,
▪ Bazı koğuşlarda kalanlara sohbet haklarının kullandırılmadığı, sıcak suyun zaman zaman paslı aktığı, verilen yemeklerin standart ve aynı olduğu, protein ağırlıklı beslenmenin mümkün olmadığı,
▪ Ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına çarptırılanlardan bazılarının günde 4 saat havalandırmaya çıkarılırken, bazılarının 1 saat kadar havalandırmaya çıkarıldığı, havalandırmaya başkalarıyla beraber çıkanlar olduğu gibi tek başına çıkarılanlar da olduğu, Kurum idaresinin infaz rejiminin kişiden kişiye değişecek şekilde farklı uyguladığı, bu uygulamanın hukuki gerekçesinin gösterilmediği,
▪ Hastalıktan dolayı çamaşırlarını elinde yıkamaması yönünde doktor raporu olanlara dahi çamaşır makinelerinin kullandırılmadığı,
▪ Kampüs içerisinde bulunan hastaneye giderken kelepçe takıldığı, jandarmanın kelepçenin çıkarılmaması yönünde doktora baskı yaptığı,
▪ ACEP sistemi kapsamında yerleştirilecek olan kabinlerin koğuşlara konulmasının, mahremiyeti ihlal etme riski nedeniyle endişe verici olduğu,
▪ Kapalı görüş hakkının tam olarak kullandırılmadığı,
▪ Meclis TV'nin televizyon kanallarının arasına konulması gerektiği,
ÇOCUK HAPİSHANESİ
▪ Odaların ısıtmasının iyi olmasına rağmen pencere menfezlerinden soğuk geldiği ve sıcak suyun ilk açıldığında belirli bir süre bulanık aktığı ve koktuğu belirtildi.
L-1 KAPALI HAPİSHANESİ
▪ 24 kişi kaldıkları, personel tarafından kötü muameleye maruz kalmadıkları, yemek konusunda herhangi bir sorun olmamakla beraber günlük ekmek miktarının yeterli olmadığı,
▪ Kuruma ilk girişte istisnai durumlar haricinde çıplak arama yapılmadığı, aramanın sadece X-Ray cihazından geçirilmek suretiyle yapıldığı, istisnai durumlarda da usulüne uygun olarak aramaların gerçekleştirildiği,
▪Yargılamaların ve tutukluluk süresinin uzun olmasının rahatsızlık yarattığı,
F TİPİ HAPİSHANESİ
▪ Adil yargılanma hakkına riayet edilmediği ve tutukluluk sürelerinin uzun olduğu,
▪ 20 günde 4 kitap alınabildiği, bu sayının yetersiz olduğu, alınan kitap sayısı arttırılmasa bile kitap değiştirme sıklığının arttırılmasının gerektiği,
▪ Dışarıdan 2 ayda bir 3 kitap getirtilebildiği, bu sayının arttırılması gerektiği,
▪ Kapalı görüşlerde fiziksel temas kurma imkânı olmamasına rağmen hem görüş öncesi hem de görüş sonrası arama yapılmasının insan onurunu rencide ettiği,
▪ Ceza infaz sisteminde yer alan bazı kuralların eski dönemden kaldığı, güvenlik adına yapılan uygulamaların günümüze uygun bir şekilde değiştirilmesi gerektiği,
▪ Ceza infaz sisteminin bu haliyle ıslahı değil salt ayrı bir yerde tutma amacını güttüğü, sosyal ilişkileri kısıtlamanın ıslah açısından faydası olmaması nedeniyle sosyalleşmeyi temin edecek bir sisteme geçilmesinin gerektiği belirtildi.”