27 Eylül 2024 Cuma

Süheyla Qazi sürgünde hayatını kaybetti

Mahabad Kürdistan Cumhuriyetinin kurucularından Qazi Muhammed'in kızı Süheyla Qazi sürgünde yaşadığı Almanya'da hayatını kaybetti.

Mahabad Kürdistan Cumhuriyetinin kurucularından Qazi Muhammed'in kızı Süheyla Qazi, 40 yıldır sürgünde yaşadığı Almanya'nın Bonn kentinde hayatını kaybetti.

Süheyla Qazi'de sürgünde yaşayan birçok Kürdistan'lı gibi ülkesine dönebilme umudunu son anına kadar korudu. 2010 yılında Amed'de yapılan bir konferansa katılan ve Dicle Haber Ajansı'na (DHA) röportaj veren Süheyla Qazi, babası Qazi Muhammed'in idam ediliş sürecini ve sonrası İran rejiminin ailesine dönük baskılarını anlatmıştı. Babası Qazi Muhammed idam edildiğinde 7 yaşında olan Süheyla Qazi babasının idam edilme sürecini çok hatırlayamadığını anlatmıştı.

Babası Qazi Muhammed ve arkadaşları idam edildikten sonra İran rejiminin ailesi üzerinde baskılarının sürdüğünü aktaran Süheyla yaşadıklarını şöyle aktarmıştı: "İran askerleri sürekli evimizi basıyordu. Bazen haftalarca bizim evin etrafında konaklıyorlardı. Dışarıdan su almamıza bile izin vermiyorlardı. Kimsenin evimize gelmesine bizimle ilişki kurmasına izin vermiyorlardı."

Mahabad Cumhuriyeti'nin kurucularının idam edilmesi sonrası halka ve ailesine dönük baskıların sürdüğünü aktaran Süheyla Qazi "Özelilkle Mahabat Cumhuriyeti'nin tüm arşivlerine el koydular. Bizim belleğimiz sayılacak her türlü belge, resim, harita gibi evrakları götürdüler" diye aktarmıştı.

Süheyla Qazi verdiği röportajda emperyalist devletlerin ailesini Kürdistan topraklarından, Kürt halkından koparma planlarına dikkat çekmiş ve annesinin buna izin vermediğini aktarmıştı. Kürdistan'da büyüdüğü için "çok şanslı" olduğuna dikkat çeken Süheyla Qazi, babasının politik kimliğinden dolayı İran rejiminin ailesine sürekli baskı uyguladığını, annesinin 85 yaşında tutuklandığını, tutuklu olduğu 1 yılda çok yoğun işkencelere maruz kaldığını söylemişti.

Röportajında sürgünde olduğu dönemde huzurlu olamadığını aktarmış ve şöyle söylemişti: "Sürekli ülkemin hasretiyle yaşıyorum. Ancak hala ülkeme dönemiyorum. Ülkeme dönme hasretiyle yaşıyorum. Kürt halkının haklarını kazanacağına inanıyorum. Eğer birlik ve beraberliğimizi sağlarsak bunu başaracağız."

Yaşadığı ölüm tehditleri, baskılar nedeniyle 79 yılında Avrupa göç etmek zorunda kalan Süheyla Qazi 82 yaşında yaşama gözlerini kapattı. Mahabad Kürt Cumhuriyeti'nin kurucusu Qazi Muhammed ve arkadaşları 22 Ocak 1946 yılında ilk Kürt Cumhuriyetinin kuruluşunu ilan etti. İran ordusu 7 Ocak 1946 günü Mahabad'ı işgal etti. Qazi Muhammed, yaklaşık üç aylık bir tutukluluk sürecinin ardından, 31 Mart 1947 günü, cumhuriyet kuruluşuna öncülük eden arkadaşlarıyla birlikte cumhuriyetin kurulduğu yer olan Çarçıra Meydanı'nda asılarak idam edildi.