GÜNCEL

'Sansür yasas�'n�n ilk iki maddesi kabul edildi

ANKARA
5 Ekim 2022 Çar�amba

Sansür yasas�" görü�melerinin birinci bölümünün tamamland�. Teklifin ilk iki maddesi üzerine yap�lan görü�meler ard�ndan oylanarak, geçti.

Meclis Genel Kurulu'nda "sansür yasas�" olarak bilinen, internet medyas� ve sosyal medyaya yeni yapt�r�mlar öngören kanun teklifinin dün gerçekle�en görü�meleri sona erdi. Görü�meler HDP ve CHP'nin usul tart��ma talepleriyle ba�lad�.

HDP ve CHP, kanun teklifinin Anayasa'ya ayk�r�l�k yönünde usul tart��mas� talep etti. AKP Grubu ad�na söz alan Ahmet Özdemir, Anayasa Mahkemesi'nin kararlar�n� dikkate alarak, teklifi haz�rlad�klar�n� öne sürdü.

KABO�LU: ANAYASAYA AYKIRI
CHP Grubu ad�na söz alan Anayasa Profesörü �brahim Özden Kabo�lu, "Anayasa Mahkemesi kararlar� gere�i düzenleme yapma bak�m�ndan da Anayasa Mahkemesi kararlar�n�n gerekleri kar��lanmad�� için ayk�r�l�k söz konusudur, pilot kararlar bulundu�u halde onlar hiç dikkate al�nmad�� için ayk�r�l�k söz konusudur ama bas�n kart�n�n Cumhurba�kanl�� leti�im Ba�kanl��na, onun takdirine verilmesi parti ba�kanl�� yoluyla devlet ba�kanl�� ve yürütme sisteminde tamamen bas�n özgürlü�ü aç�s�ndan Anayasa madde 26 ve madde 28'e ayk�r�l�k olu�turan bir durumdur; madde 2, madde 10 da ayn� düzenlemeyi içermektedir" dedi.

'SAVA�TA YALAN HABER YAYMA MADDES� 29. MADDEYE AKTARILDI'
En tart��mal� maddenin 29'uncu madde oldu�unu kaydeden Kabo�lu, �öyle devam etti: "29'uncu madde, Türk Ceza Kanunu'nun sava�ta yalan haber yayma maddesi olan 323'üncü maddenin buraya aktar�lmas�d�r. Bu madde, Anayasa madde 15 gere�i ola�an hukuk düzeninde, bar�� hukukunda mümkün de�ildir. Çünkü hak ve özgürlüklere ola�an düzende 13'üncü madde uygulan�r oysa, 15'inci madde yaln�zca ola�anüstü hal ve sava� durumunda uygulan�r. �u anda Anayasa ask�dad�r, bunu biz defalarca dile getirdik; Anayasa'ya ayk�r�l�� aç�kt�r, seçiktir hiçbir tart��maya mahal vermeyecek derecede ve madde de çok tehlikelidir."

AKP'L�LER: ANAYASAYA AYKIRYISA AYM'YE BA�VURUN
AKP'li Ramazan Can ise Anayasa'ya ayk�r�l�k yönündeki tart��malara "Anayasa'ya ayk�r� oldu�u itiraz�nda �srar ediyor isek yollar bellidir, Anayasa Mahkemesine de gidilebilir" diyerek, savundu. CHP Grup Ba�kanvekili Engin Özkoç, daha önce de Meclis'te muhalefetin Anayasa'ya ayk�r� oldu�unu söyledi�i ve geçirilen kanunlar�n sonras�nda AYM'den döndü�ünü hat�rlatt�.

BE�TA�: SANK� TÜRK�YE B�R SAVA�TA
Anayasa'ya ayk�r�l��a dair söz alan HDP Grup Ba�kanvekili Meral Dan�� Be�ta�, �unlar� söyledi: "Bir kere, dü�ünce özgürlü�ü, dü�ünceyi aç�klama özgürlü�ü, 26'nc� madde, çok net, bu yönüyle Anayasa'ya ayk�r�; bas�n hürriyeti, bas�n özgürlü�üne ayk�r�; yine, haberle�me hürriyetini düzenleyen 22'nci maddesi; özel hayat�n gizlili�ini düzenleyen 20'nci maddesi; temel hak ve hürriyetleri düzenleyen 12'nci maddesi. Hak ve hürriyetlerin s�n�rland�r�lmas�n� düzenleyen 13 ve 15'inci maddeyi özellikle dikkatinize sunmak istiyorum, sava�, seferberlik ve ola�anüstü hallerde milletleraras� hukuktan do�an yükümlülükler ihlal edilmeme kayd� getirilmi�; siz bunu bile dikkate alm�yorsunuz, yani sanki Türkiye bir sava�ta, sanki ola�anüstü hal var, sanki s�k� yönetim var, böyle bir durumda bile sizin temel olarak ulusalüstü belgelere riayet etmeniz gerekiyor. Burada aç�kça despotik bir yakla��m var."

'A�IR B�R SANSÜR UYGULANACAK'
Anayasa ayk�r�l�k tart��malar� ard�ndan teklifin görü�ülmesine karar verilerek, geneli üzerine gruplar söz ald�. �Y� Parti Grup Ba�kanvekili Müsavat Dervi�o�lu, Türkiye'nin sorunlar�n� dile getirenlerin iktidar taraf�ndan "provokatör" ilan edildi�ini belirtti ve "�ktidar�n bu kanun teklifiyle bas�n ve ifade özgürlü�ü ortadan kald�r�lacakt�r, toplumda a��r bir sansür bask�s� tahkim edilecektir, vatanda�lar�m�z�n haber alma hakk� engellenecektir, milletimiz içinde ya�ad�� gerçekleri ifade edemez hale gelecektir. Bu kanun teklifiyle yarg�yla müsemma görev ve yetkiler bürokrasiye devredilecektir" dedi.

TEMEL KATLED�LEN NAG�HAN AKSEL'i ANDI
HDP Grubu ad�na söz alan Tayip Temel, Süleymaniye de katledilen gazeteci Nagihan Akarsel'i anarak, söze ba�lad�. Temel, "Kad�n hakikati ve kad�n habercili�inde, ömrünü bu mücadeleye adayan Akarsel, kad�n akademilerinde ders veren bir akademisyen idi. Kad�n özgürlük mücadelesi için y�llarca çal��t�, yazd�, ö�retti. Orta Do�u'da insanl�k dü�man�, karanl�k I��D ordusu gibi bir zihniyet kar��s�nda kad�nlarla ili�ki geli�tirdi�i, ittifaklar için mücadele etti. Orta Do�u kad�nlar�n�n mücadelesiyle, bu topraklar�n özgürle�ece�ine inand�, bu u�urda dünya kad�n mücadelesinin bir parças� oldu. Nagihan, hakikati karartmaya çal��an zihniyetlerce katledildi; katillerini lanetliyoruz" ifadelerini kulland�.

'YASALAR S�ZE VE YANDA�LARINIZA ��LEM�YOR'
Getirilen yasa teklifine dair Temel, "�ktidar�n dikensiz gül bahçesi yaratmak için daha önce de pek çok hamlesi oldu, özellikle muhalif seslere yönelik pek çok sald�r�s� gerçekle�ti. Bask�c� rejimin in�as� sürecinde muhalif medyaya yöneldiler, 'darbe' dediler, '�iddet' dediler, 'manipülasyon' dediler, kendileri gibi dü�ünmeyen, kendilerine hizmet etmeyen, biat etmeyen, kendi politikalar�na itiraz eden herkesi kriminalize ettiler, dü�manla�t�r�ld�lar. Kimseye ya�am hakk� tan�m�yorlar, topluma dü�ünme ve bu dü�üncesini ifade etme özgürlü�ünü çok görüyorlar. 'Biz sizin yerinize dü�ünürüz, onu aç�klar�z; siz de söylediklerimizi tekrarlay�n' diyorlar. Kendilerine ve yanda�lar�na her türlü suçu i�leme hakk� tan�d�lar. �ktidar ve yanda�lar�n�n yolsuzlu�unu, i�ledi�i suçlar�, ya�malar�n�, halk�n kaynaklar�n� talan etmelerini ve hatta cinayet i�lemelerini bile soru�turacak tek bir savc� b�rakmad�lar. Evet, yasalar size ve yanda�lar�n�za i�lemiyor. Topluma dayatt��n�z kurallar�n sizi ba�lamad��n� dü�ünüyorsunuz, oysa yan�l�yorsunuz, gerçekten büyük yan�l�yorsunuz" ifadelerini kulland�.

�ktidar� uyaran Temel, "Sizi pe�inen uyar�yoruz; bak�n, muhalefete ve topluma kar�� tuzak olarak düzenledi�iniz bu yasalar bir gün sizin de aya��n�za dolan�r, siz de bunlardan nasibinizi alacaks�n�z. Bu ülkede gerçek bir adalet ve yarg� sistemi kurulsun, evrensel hukuk geçerli olsun; bak�n bakal�m kimler yap�yormu� dezenformasyonu, çarp�tmay�, kimler yalan merkezleri seri üretiminin kurucusudur. Bütün bunlar� toplum görüyor ve tarihe not dü�üyor" dedi.

'HAK�KAT� ENGELLEYEMEYECEKS�N�Z'
"Hakikati engellemeye hiç kimsenin gücü yetmedi, bu iktidar�n da gücü yetmeyecek" diyen Temel, �öyle devam etti: "Özgür bas�n� susturamayacaks�n�z. Bu topraklarda hakikatin pe�inden ko�anlar her türlü bedeli ödeyerek dü�üncelerinden taviz vermedi, dü�üncelerini ifade etmekten asla geri ad�m atmad�; bundan sonra da yürekli, özgürlü�e sevdal� gazeteciler bu uygulamaya ra�men, bu yasalar kar��s�nda geri ad�m atmayacakt�r. Yalan haber üretiliyor mu? Elbette üretiliyor. Dezenformasyon ve manipülasyon bir yöntem haline gelmi� mi? Elbette gelmi�. Bütün bunlar do�ru ama dezenformasyonun da yalan haberin de yalan üzerine kurulmu� siyasetin de hakaretin de tek gerçek sorumlusu ve hatta tek sahibi bu iktidar�n kendisidir. S�rf bu i�leri yürütmek için halk�n kaynaklar�ndan beslenen trol ordusu, Cumhurba�kanl�� leti�im Ba�kanl�� ve ona ba�l� gruplar birer dezenformasyon merkezi gibi çal��t�r�l�yor. Topluma hakaret etmek için örgütlendirilen bu kesimlere halk�n bütçesinden çuval çuval para aktar�l�yor."

'GAZETEC� HALKINA KAR�I SORUMLUDUR'
CHP Grubu ad�na söz alan Ahmet Tuncay Özkan, "Gazeteci devletine kar�� sorumlu de�ildir. Gazeteci partiye kar�� sorumlu de�ildir, gazeteci halk�na kar�� sorumludur. Gerçe�e ba��ml�d�r, gerçe�e ba�l�d�r" diyerek, teklifin tehlikelerine dikkat çekti.

�LK �K� MADDE KABUL ED�LD�
Teklifin birinci bölümünün tamamlanmas� ard�ndan ilk iki maddesi üzerine yap�lan görü�meler ard�ndan oylanarak, geçti. Kabul edilen maddeler �öyle: "�nternet haber sitelerinde çal��anlara bas�n kart� verilmesini sa�layan birinci maddesi kabul edildi. Böylece, mevcut Bas�n Kanunu'nun birinci maddesinin birinci f�kras�ndaki, 'Bu Kanun, bas�lm�� eserlerin bas�m� ve yay�m�n� kapsar' hükmü; 'Bu Kanun bas�lm�� eserlerin bas�m� ve yay�m� ile internet haber sitelerini kapsar' hükmü ile de�i�tirildi. Ayr�ca teklifteki birinci maddenin kabulü ile 'Bas�n kart� düzenlemesi bak�m�ndan bas�n kart� talep eden medya mensuplar� ve enformasyon görevlileri de bu Kanun kapsam�na dahildir' hükmü de Bas�n Kanunu'nun birinci maddesine eklenmi� oldu. Bu hükümle radyo, televizyon ve kamu kurum ve kurulu�lar�n�n yürüttükleri enformasyon hizmetlerinde çal��an kamu personelinin de bas�n kart� almas�n�n önü aç�ld�.

Teklifin ikinci maddesi de Bas�n Kanunu'nun ikinci maddesine eklenen 'internet haber siteleri' hükmüyle, internet siteleri de yayg�n da��t�m kapsam�ndaki bas�n kurulu�lar� aras�nda yer ald�. Ayr�ca internet haber sitesinin de '�nternet ortam�nda, belirli aral�klarla haber veya yorum niteli�inde yaz�l�, görsel veya i�itsel içeriklerin sunumunu yapmak üzere kurulan ve i�letilen süreli yay�n�' tan�m� yap�ld�.

Genel Kurul bugün teklifin di�er maddelerinin görü�meleriyle devam edecek.

'Sansür yasas�'n�n ilk iki maddesi kabul edildi

�lgili Haberler