'Kadın hasta tutsaklara özgürlük'
İHD İstanbul Şubesi, 661. F oturmasında Muhlise Karagüzel, Hanife Arslan ve Besra Erol şahsında hasta kadın tutsakların serbest bırakılmasını istedi. Ankara'da ise Hasta Mahpuslara Özgürlük İnisiyatifi, İç Anadolu bölgesindeki hasta kadın tutsakların durumunu paylaştı.
İnsan Hakları Derneği (İHD) İstanbul Şubesi, 661. F oturmasında Beyoğlu'nda bulunan dernek binası önünde toplandı. "Hasta kadın mahpuslar serbest bırakılsın" ve "Tedavi haktır engellenemez" pankartları açılan eylemde, hasta kadın tutsakların fotoğrafları taşındı.
İHD Hapishaneler Komisyonu üyesi Meral Şahin, 25 Kasım Kadına Yönelik Şiddetle Uluslararası Mücadele Günü sebebiyle hasta kadın tutsakların durumunu kamuoyuyla paylaştı.
Türkiye'de ve dünyada her üç kadından birinin şiddete maruz kaldığını ifade eden Şahin, Türkiye'de 2024 yılının ilk 10 ayında en az 263 şüpheli kadın ölümü, en az 347 kadın cinayetinin gerçekleştiğini belirtti. Hapishanelerdeki tutsak kadınların yüksek risk grubunda yer aldığına işaret eden Şahin, "Hapishanelerde her geçen gün daha fazla kadın mahpus ayrımcılığa, işkenceye, kötü muameleye, cinsel şiddete maruz kaldığını söyleyerek bu şiddetin önlenmesi için yardım istiyor" dedi.
"Özellikle kadın hasta mahpusların tedavi ve sağlığa erişiminde şiddeti de içeren cinsiyet ayrımcılığına dayalı politika ve uygulamaların yol açtığı ciddi sorunlar çözüme kavuşturulmayarak hem sağlık hem de yaşam hakları tehdit ediliyor" diyen Şahin, hasta kadın tutsakları temsilen Muhlise Karagüzel, Hanife Arslan ve Besra Erol'un sağlık durumlarını kamuoyuyla paylaştı.
KARAGÜZEL: YÜZDE 90 ENGELLİ RAPORU BULUNUYOR
2019'da tutuklanan ve hala Diyarbakır Kadın Kapalı Hapishanesinde tutulan Barış Annesi Muhlise Karagüzel'in sağlık durumu şu şekilde: "Karagüzel, tutuklandıktan sonra 3 kez üst üste kalp krizi geçirdi ve kalp, şeker, diyabet, hipertansiyon, astım boyun ve bel fıtığı hastalıkları vardır, kan şekeri çok yükseldiği için günde 4 defa insülin iğnesi yapılmakta, şeker yüksekliği gözlerine ve böbreklerine zarar vermiş olduğu için şiddetli ağrılar çekmekte, astım hastalığına bağlı olarak da nefes almakta zorlanmak da ve uyuyamamaktadır. Yüzde 90 engelli raporu bulunan Karagüzel için diyet beslenme gerekmesine rağmen bu ihtiyacı karşılanmamakta, bu da sağlık sorunlarını arttırmaktadır. Son olarak tedavi olabilmesi için infazı 2 kez ertelenen ve İHD'nin hasta mahpuslar listesinde yer alan Muhlise Karagüzel, Muş Savcılığının hakkında yakalama kararı çıkarması ardından Diyarbakır'da oğlunun evinde gözaltına alınarak, adliyeye getirildi. Buradaki işlemlerin ardından Karagüzel kalan 1 yıla yakın cezasının infazı gerekçesiyle Diyarbakır Kadın Kapalı Cezaevi'ne götürüldü."
ARSLAN: TEK BAŞINA YAŞAMINI İDAME ETTİREMİYOR
Van T Tipi Hapishanesinde tutulan 80 yaşındaki Hanife Arslan'ın sağlık durumu şu şekilde: "Hanife Arslan KOAH, mide ülseri, diyabet, kalp ve yüksek tansiyon hastası olup, eklemlerde sıvı azalmasına bağlı yoğun ağrı ve ileri düzeyde hareket güçlüğü çekmektedir, geçirdiği Covid-19 sonrasında akciğerlerinde oluşan hasar nedeniyle de nefes almakta zorlanmaktadır. Bu hastalıklarına eklenen yaşlılığa bağlı sorunları ile olumsuz hapishane koşullarında yaşamını sürdürmeye çabalayan Hanife Arslan, kişisel bakımını dahi başkalarının yardımı ile yapabilmektedir."
EROL: GÖRME YETİSİNİ TAMAMEN KAYBETME RİSKİ VAR
Elazığ Kadın Kapalı Hapishanesinde tutulan 65 yaşındaki Besra Erol'un sağlık durumu şu şekilde: "Bel fıtığı, siyatik, yüksek tansiyon ve yüksek göz tansiyonu olup, bel fıtığı nedeniyle dışarıdayken 2 defa ameliyat olmasına rağmen sürekli ağrı çekmekte, yürümekte zorlanmakta ve görme yetisini tamamen kaybetme riski ile karşı karşıya bulunmaktadır."
Şahin şöyle devam etti: "Muhlise Karagüzel, Hanife Arslan ve Besra Erol gibi kadın hasta mahpus listemizde yer alan Hatice Onaran, Tenzile Acar, Özge Özbek, Fatma Tokmak, Aysun Şahin, Hatice Yıldız, Bese Özer, Diren Yaşa, Fadime Coşar, Fatma Demir, Eylem Baş, Güneş Tekin, Havva Ak, Mesude Pehlivan, Saime Afşin, Seval Yaprak, Şükran Avşar, Yasemin Karadağ, Zeliha Bulut, Dilek Öz, Elif Yaş, Laleş Çeliker, Süreyya Bulut, Burcu Çınar, Cemray Baş, Deniz Tepeli, Derya Moray, Gönül Erdoğan, Helin Öncü, İpek Ciğredaş, Lorin İnanç, Nazlı Çatpınar, Nihal Altuntaş, Nurhan Yılmaz, Özlem Taşdemir, Özlem Yavuz, Selma Üstündağ, Serpil Cabadan, Sevgi Saymaz, Songül Yıldırım, Şivekâr Ataş, Şükran Aydın, Türkan İpek, Yeliz Türkmen, Hazine Alçı, Jiyan Erdinç, Kamile Kayır, Ruhşan Bozan, Felek Gün, Dilan Saruhan, Delal Tekdemir, Melek Akgün, Fadime Çelebi, Leyla Aygün, Zeynep Genlioğlu'nun da dahil olduğu 55 kadın mahpus ağır hastalıkları ile Marmara bölgesi hapishanelerinde yaşam mücadelesi veriyor. 661. F oturması kapsamında, bütün kadın hasta mahpusların serbest bırakılarak, sağlık ve yaşam haklarının korunması için yetkilileri göreve, kamuoyunu duyarlılığa çağırıyoruz."
Eylem sloganlarla son buldu.
ANKARA
Ankara'da Hasta Mahpuslara Özgürlük İnisiyatifi, eylemlerinin 533'üncü haftasında Sakarya Caddesi'nde yan yana geldi. Eylemde, "Tedavi haktır engellenemez" pankartı açıldı. Açıklamayı okuyan Nuray Çevirmen, Türkiye hapishanelerinde kadın tutsakların pek çok sorun yaşadığını belirtti.
"25 Kasım Kadına Yönelik Şiddete Karşı Uluslararası Mücadele Günü öncesinde, kadına yönelik şiddetin insan hakları ihlali boyutunun en yoğun yaşandığı kapatılma mekanlarından olan hapishanelerde kadın mahpusların yaşamış oldukları sağlık sorunlarını ve hastalık durumlarını paylaşmak istiyoruz" diyen Çevirmen, Sincan Kadın Kapalı Hapishanesi ve Kayseri Kadın Kapalı Hapishanesindeki kadın tutsakların durumunu kamuoyuyla paylaştı.
SİNCAN KADIN KAPALI HAPİSHANESİ
Ayşe Gökkan: Duyma yetisinde bozukluk var ve ayrıca kalp rahatsızlıkları bulunuyor.
Ayşe Topçu: Ciğerinde ve sırtında şarapnel parçaları var. En ufak bir soğuk aldığında, üşüttüğünde nefes alıp verme güçlüğü çekmekte, nefes darlığı sorunu yaşamakta, bazen kramp girmekte, soğuk algınlığında 70-80 yaşındaki gibi öksürmekte, öksürük esnasında ciğerinin kasıldığını hissetmekte, sırtında etkisinin ise sinirlere geldiği için kollarında uyuşma oluşmakta, elinden geldikçe parçaların hareket etmemesi için dikkat etmektedir.
Bermal Birtek: Kalp hastası.
Elif Çetinbaş: Rozasea (gül) hastalığı var. Guatr hastasıdır ve bel fıtığı hastasıdır ve 2020'de ameliyat oldu.
Fadik Adıyaman: İki kere rahim ameliyatı oldu. Tiroid hastası, midede polipler var.
Gülşan Adet: Kronik ankilozan spondolit (iltihaplı eklem iltihaplanması) ve ülser rahatsızlıkları bulunmaktadır. 2021 Haziran ayında çekilen MR sonucunda beyninde damar tıkanıklığı tespit edildi. Boyun fıtığı, boyun düzleşmesi ve bel fıtığı mevcut.
Nedime Yaklav: Böbrek hastası. Ayrıca guatr, alerji ve yüksek tansiyonu hastalıkları var.
Özge Özbek: Beynindeki tümör nedeniyle ameliyat oldu. 3 ay erteleme aldı ancak tekrar hapishaneye konuldu. Beyin tümörleri hala mevcut ve hapishanede kaldığı süre ilerledi ve epilepsi, Vertigo gibi dengesizlik belirtileri olan hastalıklar da nüksetti. Beyin tümörleri organlara baskı yapmaktadır. Şu an tümörden kaynaklı olarak sol kulağında yüzde 72 işitme kaybı vardır, ellerde titreme, kimi zaman idrarını tutamama durumlar meydana gelmiştir. Bu durum ileride görme, hafıza ve hareket kaybına neden olacaktır.
Pınar Tikit: Beyinde araknoid kist var. Kist şu an 8 cm, bayılma, kriz şeklinde ataklar yaşıyor. Kist 10 cm olduğunda risklere rağmen cerrahi müdahale zorunlu olacak.
Rihan Kavak Özbek: Kas ve sinir erimesi var. Astım hastası. Zehirli guatr teşhisi konuldu, ameliyat oldu. Bel fıtığı var. Göğüslerinde kitle olduğundan yılda bir kez momografi çektiriyor. Panik atak rahatsızlığı bulunmaktadır.
Selver İspir: Kalp hastası.
Selver Yıldırım: Sağ gözünü kaybetmiş diğer gözü de tedavisi yapılmadığından görme oranı yüzde 20'ye düştü ve tek gözünde de ödem olduğu için okuyup yazamıyor. Ayrıca el ve kollarında kısmi işlev kaybı var.
Sermin Demirbağ: Ülser ve astım hastası.
Şükran Aydın: Bağırsak rahatsızlıkları var.
Zerrin Yılmaz: Panikatak hastası. Ayrıca haşimato hastalığı da var.
KAYSERİ KADIN KAPALI HAPİSHANESİ
Dicle Bozan: Bir bacağı kesik olup diğer bacağında şarapnel parçaları vardır. Bağırsakları parçalandığından kolostomi torbası takılıdır. Ayrıca migren atakları var ve epilepsi hastalığından ötürü sürekli bayılmalar yaşamaktadır.
Dilek Arsu: Vertigo hastası, bel fıtığı var. Sürekli kanaması var ancak kadın doğuma götürülmüyor, teşhis konulmamış.
Dilşad Şengül: Yaralanmadan kaynaklı kalp ve akciğerlerde çok büyük zedelenmeler var. Yemek borusu parçalanmış, sağ akciğerinin yarısı çalışmıyor. Yemek borusunda cep oluştuğundan, yemek yerken zorlanıyor yutma güçlüğü çekiyor. Kaburgalarına gelen patlayıcı madde kana karışmış, kalbe doğru ulaşarak vücudun kalp üzerindeki seviyesinden yani baş, boyun ve kollardan kalbe dönen kirli kanı taşıyan ana toplar damarı yırtmış ve bu damar dikilmiştir. Sağ kolunda yaralanmadan kaynaklı hareket kısıt sorunu var ve gittikçe ilerliyor, kaslarda sıkışma var, sağ kolunu kaldıramıyor. Serçe, orta ve yüzük parmağı kesilmiş.
Elif Deniz: Astım hastası.
Gülazer Akın: 10 yıldan fazladır böbreklerinde 8-10 mm'lik kireçli kist var. Üç yıldır yutkunma problemleri yaşıyor. Birkaç kez mide filmi çektirdi. Parmakları ve elleri şişiyor, ağrıdan bükemiyor, bir şey tutamıyor. Bel fıtığı rahatsızlığı var.
Gülgeş Tatlı: Epilepsi hastası, 5-6 ayda bir atak geçiriyor ve bayılıyor. Sol kolunda pıhtılaşma var ve çok ağrı yapıyor. Kolunda mermi ve şarapnel parçaları var, kemik yapısı yok. Yine sırtında, ayağında, karnında mermi ve şarapnel parçaları var. Doktorlar tarafından, 'ameliyat olması gerektiği ancak bünyesinin kaldıramayacağı' söylenmiş. Sadece kan tahlilleri yapılıyor.
Güzel Saraç: Şeker hastası.
Hacer Halil Yusuf: 26 yıldır hapishanede, bağışıklık sisteminde sorun var. Memesinde sorun var hastalık ilerliyor.
Hiyem Yolcu: Bacaklarda iltihaplı yaralar mevcut. Kanda lökosit değerleri düşük.
Jiyan Ay: Bel fıtığı var, bacakları ise zaman zaman tutmuyor.
Medya Aslan: Nefes darlığı var. İleri derecede astım hastası. Ayrıca bel fıtığı hastalığı mevcut.
Melek Akgün: 58 yaşında. Kalp hastasıdır, mitral kapak yetmezliği var. Stent takılmış, tekrardan anjiyo olması gerekiyor. Hipertansiyon hastasıdır ve aynı zamanda koroner arter hastasıdır. KOAH hastasıdır, yapılan tetkiklerde akut alevlenmeler teşhis edilmiştir. Osteoporoz yani ileri derecede kemik erimesi rahatsızlığı mevcuttur. Romatoid artrit hastalığı bulunmakta ve bu hastalık için 20 yıldır kortizon kullanıyor. Bel kayması mevcuttur. Kronik böbrek yetmezliği var ve böbrekleri yaklaşık yüzde 37 oranında çalışıyor. Kulaklarda işitme kaybı mevcut ve gözlerde katarakt gibi rahatsızlıkları da bulunmaktadır. Tüm bu hastalıklarından kaynaklı olarak 21.12.2023 tarihinde yüzde 82 engelli olduğuna dair rapor düzenlenmiştir.
Naime Encü: Bir gözünde katarakt var. Bir gözünde tümör çıkmış, ameliyat olacak. Diş tedavileri yapılmıyor. Bel ve boyun fıtığı var. Dizlerde menüsküs var. Kulak zarı delinmesi ve iltihap sorunu nedeniyle işitme sorunun yaşıyor. Ayrıca ciğerlerinden rahatsız.
Nazlı Soglin: Cezaevinde bulunduğu 12 yıllık süre zarfında midede ülser, beyninde iki damarında tıkanıklık ve lekeler oluşmuştur, Kalp kapakçığında kalınlaşma, eklem hastalığı, yumurtalıklarında kist, nefes darlığı gibi birçok hastalıkları mevcuttur.
Nergiz Okan: Kolundan ameliyat edilip platin takılmış ancak yeniden ameliyat olması gerekiyor.
Özgül Yaşa: Diyabet hastası. Yüzünde ve çenesinde yaralar var.
Songül Aydın: Panik atak rahatsızlığı mevcut. Ayrıca son dönemlerde karaciğerlerinden de rahatsızlıklar yaşamaya başlamış olup tedavileri aksatılmıştır.
Şilan Çetiner: Beyninde kitle var. Kusma, baş ağrısı, titreme, kulak uğuldaması oluşuyor. Ayrıca boyun kemiğinde çatlak var.
Zerga Açar: 59 yaşında, iki gözünden ameliyat olmuş, sol elini kullanamıyor.