29 Eylül 2024 Pazar

HDP'li 22 vekilden Kürt Dil Bayramı dolayısıyla önerge

22 HDP milletvekili Kürt Dil Bayramı dolayısıyla Kürtçe üzerindeki asimilasyon ve baskı politikalarını Meclis gündemi taşıdı. Vekiller, ilgili bakanların yanıtlaması için soru önergesi ile Meclis Araştırması önergesi sundu.

Celadet Alî Bedirxan 15 Mayıs 1932'de Suriye'nin başkenti Şam'da yayınlanan Hawar Dergisi ile Kürtçe'yi Latin alfabesine geçiresi dolayısıyla 2006 yılından bu yana kutlanan Kürt Dil Bayramı dolayısıyla Kürtçe dili üzerindeki baskı ve asimilasyon politikaları gündeme getirildi. 22 Halkların Demokratik Partisi (HDP) Milletvekili konuyla ilgili çok sayıda soru önergesi ve Meclis araştırması önergesi verdi. 

SÖZCÜ GÜNAY'DAN 7 BAKANA 88 SORU
HDP Sözcüsü ve Mardin Milletvekili Ebru Günay Milli Eğitim Bakanı Ziya Selçuk'a 26, İçişleri Bakanı Süleyman Soylu'ya 15, Sağlık Bakanı Fahrettin Koca'ya 10, Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Adil İsmailoğlu'na 4, Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy'a 17, Adalet Bakanı  Abdulhamit Gül'e 9, Aile Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanı Zehra Zümrüt Selçuk'a 9 soru yöneltti. 

Günay hazırladığı ortak gerekçede şu ifadeleri kullandı: 

"Kürtçe, Türkiye Cumhuriyet tarihinden bugüne değin sürekli baskıların ve yasakların hedefi olmuştur. Türkiye'de Kürt dili anayasal güvenceye kavuşturulmamış ve Kürtçenin geliştirilmesi için gerekli tedbirler Devlet tarafından alınmamıştır. Kürtçe anadilde eğitimin halen yasak olmasının yanı sıra OHAL döneminde Kürtçe eğitim veren onlarca okul kapatılmış, KHK'lerle birlikte Kürtçe dil çalışmaları engellenmiş, aralarında Kürt dilini, kültürünü ve edebiyatını araştıran ilk Kürt kurumlarından biri olan İstanbul Kürt Enstitüsü'nün kapısına mühür vurulmuş ve benzer şekilde, merkezi Diyarbakır'da bulunan Kürt Dili Araştırma ve Geliştirme Derneği KURDİ-DER'in 37 şubesi ile beraber, Diyarbakır'da yüzlerce çocuğa anadilinde eğitim veren Ferzad Kemanger ilkokulu, Kürtçe eğitim veren belediyelere bağlı kreş ve gündüz bakımevleri ve Ehmedê Xanî Akademisi, Kürt Yazarlar Derneği kapatılmış, Kürtçe yayın yapan tek gazete olan Azadiya Welat Gazetesi ve Kürtçe yayın yapan Tîroj dergisi kapatılmış, Kürtçe yayın yapan Özgür Gün Tv, Denge Tv, Jiyan Tv, Van Tv kapatılmıştır. Ehmedê Xanî, Mehmed Uzun gibi ünlü Kürt düşünürlerinin adını taşıyan anıtlar yok edilmiş ve parklardan isimleri silinmiştir. Kürtçe tabelalar, sokak, cadde ve park isimleri silinmiştir. TBMM kürsüsünde Kürtçe konuşan milletvekillerinin konuşmaları kayıtlara “bilinmeyen dil” olarak geçmiş, Dünya Anadili Günü'nde 22 milletvekilinin TBMM'ye, Kurmancî, Zazakî, Türkçe, Arapça ve Süryanice olarak verdiği önergelerden Türkçe olanlar kabul edilirken, Kurmancî, Zazakî, Arapça ve Süryanice hazırlanan iki dilli önergeler Meclis Başkanlığınca işleme dahi alınmayarak iade edilmiştir. Mezar taşlarında Kürtçe yazılar olmasından kaynaklı mezarlar tahrip edilmiş, ismi Kürtçe olan bir öğrencinin ders notlarının sisteme girişi engellenmiştir.

Ayrıca kayıt dışı ve güvencesiz sektörlerde çalışan emekçilerin yarısından fazlasının Kürt yurttaşlardan olduğu bilinen bir gerçektir. Tarım, inşaat, tekstil gibi kayıt dışı ve güvencesiz sektörlerde ucuz iş gücü olarak çalışmak zorunda kalan Kürt emekçiler kendi aralarında anadilleri olan Kürtçeyi konuştuklarında  nefret saldırılarına maruz kalmaktadırlar Kürtçe konuştuğu için insanlar toplu taşıma araçlarında, şantiyelerde, çarşı merkezlerinde, yaşadıkları mahallelerde mevsimlik olarak çalıştıkları tarlalarda ve kamu kuruluşlarında saldırıların hedefi haline getirilip linç edilmiş, hatta öldürülmüşlerdir."

KÜRT DİLİ ÜZERİNDE BASKILARA İLİŞKİN SORU ÖNERGESİ VE MECLİS ARAŞTIRMASI
HDP Milletvekilleri Ali Kenanoğlu, Dirayet Dilan Taşdemir, Habip Eksik, Hasan Özgüneş, İmam Taşçıer, Hüseyin Kaçmaz, Mahmut Toğrul, Mensur Işık, Muazzez Orhan, Murat Çepni, Murat Sarısaç, Musa Farisoğulları, Necdet İpekyüz, Nusrettin Maçin, Ömer Faruk Gergerlioğlu, Ömer Öcalan, Pero Dündar, Sait Dede, Şevin Coşkun, Tuma Çelik, Tülay Hatimoğulları, Cumhurbaşkanı Yardımıcısı Fuat Oktay, Milli Eğitim Bakanı Ziya Selçuk'un yanıtlaması için Türkçe ve Kürtçe soru önergesi ve Meclis Araştırması önergeleri sundular.