GÜNCEL

En az 73 tutsak i�kence gördü, 150 tutsa��n sa�l�k hakk� ihlal edildi

ANKARA
2 �ubat 2023 Per�embe

�ç Anadolu bölgesi hapishanelerine ili�kin 2022 y�l� raporunu aç�klayan �HD Ankara �ubesi, 2022 y�l�nda en az 78 tutsa��n ya�am�n� yitirdi�ini, bölgede 73 tutsa��n i�kence gördü�ünü ve 150 tutsa��n sa�l�k hakk�n�n ihlal edildi�ini aç�klayarak, yetkilileri hak ihlallerine son vermeye ça��rd�.

�nsan Haklar� Derne�i (�HD) Ankara �ubesi, 2022 y�l� �ç Anadolu Bölgesi Hapishaneler raporunu kamuoyuyla payla�t�. Dernek binas�nda gerçekle�en bas�n toplant�s�nda raporu �HD MYK üyesi Nuray Çevirmen okudu.

Rapora göre 2022 y�l�nda hapishanelerde en az 78 tutsak ya�am�n� yitirdi. 36 tutsa��n hastal�klar� nedeniyle vefat etti�ini belirten Çevirmen, 1 tutsa��n ölüm nedeninin bilinmedi�ini, 16 tutsa��n intihara sürüklendi�ini, 25 tutsa��n ise �üpheli �ekilde ya�am�n� yitirdi�ini kaydetti.

Çevirmen, Çorum/Sungurlu T Tipi, Afyon 1 Nolu T Tipi, Bafra T Tipi, Bolu F Tipi, Ere�li Yüksek Güvenlikli Kapal� hapishanelerinde hak ihlallerine kar�� açl�k grevi eylemlerinin yap�ld��n� hat�rlatt�.

�ç Anadolu Bölge hapishanelerinde en az 150 tutsa��n sa�l�k hakk�n�n ihlal edildi�ini vurgulayan Çevirmen, bu hak ihlalleri aras�nda, hastane sevklerinin sa�l�ks�z ring araçlar�yla yap�lmas�na ve ATK'n�n hastaneler taraf�ndan verilen "hapishanede kalamaz" raporlar�n� kabul etmemesine dikkat çekti. "ATK bu kararlarda t�bbi ve etik ilkelerin d��nda politik karar süreci yürütmektedir" diyen Çevirmen, son olarak Sincan Kad�n Kapal� Hapishanesinde yüzde 85 engelli, a��r MS hastas� bir kad�n tutsa�a "hapishanede kalabilir" raporu verildi�ini aktard�.

2022 y�l�nda �ç Anadolu Bölge hapishanelerinde en az 73 tutsa��n i�kence veya kötü muameleye maruz kald��n� kaydeden Çevirmen, "Adalet Bakanl��'n�n bu konudaki verileri payla�mamas�, hapishanelerle haberle�menin sürekli olarak engellenmesi, haberle�menin s�k� bir biçimde denetlenmesi, özellikle ta�ra hapishanelerinden haber alma konusunda ya�anan güçlükler, adli mahpuslar�n ya�ad�klar�n� bas�na, yetkili makamlara ve insan haklar� örgütlerine (ço�unlukla) iletmemesi nedeniyle i�kence ve kötü muameleye maruz kalan mahpus say�s�n�n belirtilen say�n�n çok üzerinde oldu�unu ortaya ç�karmaktad�r" dedi.

"Yetkililer, hapishane müdürleri, kayna��n� uluslararas� insan haklar� sözle�meleri ve Anayasa'dan alan yasal düzenlemelere ayk�r� i�lemler ve uygulamalar yapmaktad�r. Bu durum mahpuslarda, ailelerinde, avukatlar�nda ve insan haklar� örgütlerinde hapishane sistemine ili�kin ciddi güvensizlikler olu�turmaktad�r. Bir bütün olarak bu saptamalar, hapis cezalar�n�n infaz�nda özgürlü�ünden yoksun b�rak�lman�n kendi ba��na yeterli bir ceza oldu�u gerçe�inin göz ard� edildi�i ve gerek hapishanenin fiziksel ko�ullar� ve gerekse uygulanan rejimin, çekilmekte olan cezan�n �iddetini daha da artt�rd��n� göstermektedir" diyen Çevirmen, bu ko�ullar� denetleyecek mekanizmalar�n bulunmad��n� ve tutsaklar�n ileti�im yollar�n�n kesilerek i�kence ve kötü muameleyi duyurmalar�na engel olundu�unu vurgulad�.

Tespit ve öneriler �öyle s�raland�:

"Cezaevlerinde son dönemlerde art�� gösteren i�kence-darp vakalar�na son verilmeli, sorumlu olan ki�iler hakk�nda soru�turma aç�lmal� ve cezai yapt�r�mlar uygulanmal�d�r. Mahpuslara yap�lan i�kence, onur k�r�c� ve kötü muameleler Avrupa �nsan Haklar� Sözle�mesi ile yasaklanm��t�r.

Hapishanelere ba��ms�z sa�l�k kurumlar�n�n girmesine ve inceleme yapmas�na izin verilmelidir. Hapishanelerin denetiminde ba�ta meslek kurulu�lar� ve insan haklar� örgütleri olmak üzere ilgili kurulu�lar�n yer alacaklar� �ekilde yasal düzenlemeler yap�lmal�d�r.

Hakk�nda yasaklama, toplatma karar� olmayan gazetelerin hapishanelere al�nmas�n�n önündeki engeller kald�r�lmal� ve temini sa�lanarak gazeteler mahpuslara verilmelidir.

Ailelerinden uzakta olan mahpuslar�n, maddi ko�ullar ve hastal�klar nedeniyle gelemeyen ailelerine yak�n cezaevlerine nakil talepleri kabul edilmelidir.

Cezaevlerinde meydana gelen intihar vakalar�n�n önüne geçmek için mahpuslar� ruh ve bedensel bütünlüklerine yönelik tehditler ortadan kald�r�lmal�, insan onuruna yara��r uygulamalar geli�tirilmelidir. Gerekli önlemi almayan ve etkisi olan ki�iler varsa etkin soru�turmalar yap�lmal� ve yapt�r�mlar uygulanmal�d�r.

Yeterli ve sa�l�kl� beslenmek temel insan hakk�d�r. Sa�l�k sorunlar� olan mahpuslar, doktorlarca reçete edilmi� yiyecekleri alma hakk�na sahiptirler. Cezaevi idareleri taraf�ndan hasta tutuklu veya hükümlülere diyete uygun yemek sa�lanmal�d�r.

Hapishanelerdeki sa�l�k personeli say�s� artt�r�lmal�d�r. Hastalar�n havas�z, k��n so�uk, yaz�n s�cak ringler ile hastaneye sevk edilmesi, hastane önlerinde ringler içerisinde saatlerce bekletilmesi uygulamalar�na son verilmelidir. A��r hastalar�n ring araçlar� ile de�il ambulansla hastanelere sevki sa�lanmal�d�r. Tek ki�ilik ring arac� tamamen kald�r�lmal�d�r.

Hastalar�n revire ç�kar�lmalar�, hastaneye sevkleri h�zland�r�lmal�d�r. Te�his, tedavi ve kontrollerinin uzman hekimler taraf�ndan yap�lmas� sa�lanmal�d�r.

Kelepçeli muayene ve tedavi yöntemi uygulamas�ndan vazgeçilmelidir. Bu uygulama nedeniyle birçok hasta mahpusun tedavisi yap�lamamaktad�r.

Uluslararas� ve ulusal kanunlardan da anla��laca�� üzere, mahpuslar�n yeterli t�bbi yard�m görme haklar� mevcuttur. Bununla birlikte, mahpuslar insanl�k onuruna sayg�l� bir biçimde muamele görme ve ya�ama hakk�na sahiptir. Fakat büyük bir sorun olan ve kamuoyunun vicdan�n� kanatan hasta mahpuslar�n ya�am�� olduklar� sorunlar çözüm üretilmeden ortada durmaktad�r. Te�his ve tedavisi yap�lmadan adeta i�kence çektirilen, hapishanede hayat�n� kaybeden ya da ölümüne ramak kala b�rak�l�p k�sa sürede hayat�n� kaybeden insanlar�n oldu�u bir toplum, adalete olan inanc�n� da kaybeder. Türkiye hapishanelerinde bulunan hasta mahpuslar�n acil ve kal�c� tedavileri yap�lmal�, hapishane ko�ullar�nda tedavisi yap�lamayan/yap�lmayan hasta mahpuslar�n da acilen infazlar� durdurulmal�d�r."

En az 73 tutsak i�kence gördü, 150 tutsa��n sa�l�k hakk� ihlal edildi

�lgili Haberler