GÜNCEL

DEM Parti'nin 'tar�m' sempozyumu sona erdi

VAN
8 Eylül 2024 Pazar

"Ekmek ve adalet bulu�malar�" kapsam�nda Van'da DEM Parti'nin düzenledi�i "Tar�mda ve g�dada gelece�i kurma sempozyumu" sona erdi. Kapsaml� tart��malar�n yürütüldü�ü sempozyumun sonuç bildirgesinin aç�klanmas� bekleniyor.

Halklar�n E�itlik ve Demokrasi Partisi'nin (DEM Parti), "Ekmek ve adalet bulu�malar�" kapsam�nda Van'da düzenledi�i "Tar�mda ve g�dada gelece�i kurma sempozyumu" ikinci gününde devam etti. Sempozyumda ikinci günün ilk oturumu, Tar�m ve g�dada nas�l bir gelecek? Çözüm önerileri" ba�l�� tart��ld�. Moderatörlü�ünü DEM Parti Milletvekili �brahim Ak�n'�n yapt�� sempozyumda Engin I��k, Rojin Elif Tokur, Mahir Mikailo�lu ve Necmi Aky�ld�z birer sunum yapt�.

'�LK KOOPERAT�F KURULDU�UNDA KADINLAR ÜYE YAPILMIYOR'
"Kat�l�mc�l��n ikili karakterini anlamak: Kavar Kooperatifi deneyimi" ba�l��yla sunum yapan Akademisyen Rojin Elif Tokur, ya�anan deneyimi anlatarak, "2009 y�l�nda 5 köyün kat�l�m� ile Özye�in Vakf� taraf�ndan Tatvan ile Van aras�nda kuruluyor. �lk proje olarak da el i�i projesi hayata geçiriliyor. Burada yap�lan tüm el i�leri dünyan�n en iyi firmalar�na sat�l�yor. Daha sonra köyde serac�l�k projesi hayata geçiriliyor. Kad�nlar hatta bu serada ürünlere zarar gelmemesi için nöbet tutuyorlar. Kavar havzas�nda yine f�r�n projesi bu kez hayat buluyor. Ar�c�k projesi ise 3 kad�nla ba�l�yor ve çok ba�ar�l� oluyor. �lk kooperatif kuruldu�unda hiçbir kad�n üye yap�lm�yor, ama tüm i�ler kad�nlar üzerinden yürüyor. En son ise 35 kad�ndan 9'u kooperatif üyeli�ine kabul ediliyor. Kooperatif için bütüncül bir süreç gerekiyor. Bu süreç i�lemedi�i için maalesef kooperatifler ba�ar�ya ula�am�yor" ifadelerini kulland�.

'TARIMDA ÇALI�AN ORANI YÜZDE 10'UN ALTINA DÜ�TÜ'
Ziraat Mühendisi Engin I��k, "Tar�m politikas�nda gelece�i örgütlemek mümkün mü" ba�l��yla yapt�� sunumda, tar�m�n y�ldan y�la giderek azald��n� ve üretim h�z�n�n yüzde 2'lere kadar dü�tü�ünü söyledi. I��k, "Tar�ma ayr�lan bütçenin yüzde 1'in alt�na dü�memesi gerekiyor ama ülkede �uan yüzde 0.6'larda seyrediliyor. Yine tar�mda çal��an nüfus yüzde 10'un alt�na dü�mü�tür. Üreticinin örgütlenmesi ancak üretimi artt�r�r. Üretim örgütlü üreticilerle ancak mümkün olabilir. Tar�msal üretimi artt�rman�n temel yolu budur. Üretimin artt�r�lmas� ve kooperatifçilik için; küçük i�letmelerin ç�karlar�n� korumak, verimlilik, kalitenin artt�r�lmas�, elde edilen ürünün gerçek de�erinde sat�lmas�, kaynaklar� etkin kullanma, demokratik karar alma süreçlerini h�zland�rmak, k�rsal alan�n ekonomi içerisindeki etkinli�ini artt�rmak, yerelden bir örgütlenme yapmak en önemli noktalard�r" diye konu�tu.

'KOOPERAT�FLER YALNIZCA B�R ÜRET�M ARACI DE��L'
"Kooperatifçili�in durumu ve dünya deneyimi" ba�l��yla sunum yapan ziraat mühendisi Mahir Mikailo�lu, kooperatif kurulurken onu kuranlar�n bir amac� ve bir gelecek tahayyülü olmas� gerekti�ini kaydetti. Mikailo�lu, "Kooperatifler toplumsal kalk�nmay� geli�tiren bir modele dayanmaktad�r. Kooperatifin kurulmas�nda bir ilkeler bütünlü�ü olmas� gerekiyor. Kooperatifler sadece bir üretim süreci de�il ayn� zamanda topluma kar�� da bir sorumluluk üstlenmelidir. Kooperatifler, yerel ekonomiyi güçlendirme, ya�am �artlar�n�n iyile�tirilmesi, insanlara sorumluluk kazand�rma ve sürdürülebilir bir model ortaya koymas� gerekiyor. Buradaki en önemli sorun kat�l�mc�l�� artt�rmak laz�m. Çünkü kat�l�m artmas� kooperatif bir aile ya da küçük bir grubun �irketine döner. Bizim için kooperatif bir alternatif modeldir. Kapitalizmin vah�ili�ine kar�� kooperatifi örgütlememiz gerekiyor. 2008 y�l�nda ortaya ç�kan ve dünyay� etkileyen ekonomik kriz sürecinde, krizin etkilerinin en az hissedildi�i yerler kooperatifler olmu�tur. Kad�n�n ekonomik faaliyette riski az ve sosyal alanda daha etkin olmas�n� sa�layacak bir model olmas� gerekiyor. �çinde kad�n�n olmad�� bir kooperatifin ba�ar�ya ula�ma �ans� yoktur" dedi.

'MARKETLERDE SATILAN BALLARIN YÜZDE 90'I SAHTE'
Oturumun son sunumunu "Türkiye ar�c�l��n�n geldi�i durum: Sahte balla mücadele ve kooperatifle�me" ba�l��yla yapan Ordu Ar�c�lar Birli�i Kurucu Üyesi Necmi Aky�ld�z, ar�c�l��n sadece bal üretimi ile aç�klanamayaca��n� söyledi. Aky�ld�z, "�uan Türkiye'de 9 milyon koloni ve 120 bin ton bal üretiliyor. Dünyada kovan ba��na 40 kilo bal elde ederken, Türkiye'de bu oran 25 kilodur. Yani tüm çaba ve eme�e ra�men yöntem yanl��lar� nedeniyle verim azal�yor. Türkiye'de ya�anan orman yang�nlar� nedeniyle verim daha da dü�tü. En büyük s�k�nt�m�z sahte bal. Büyük marketlerde sat�lan ballar�n yüzde 90'� asla ar� görmemi� sahte ballard�r. Biz üreticiler asla bunlarla ba�a ç�kam�yor ve mücadele edemiyoruz. Bu sahte ballar� art�k büyük �irketler yap�yor ve çok güçlü bir durumdalar" diye belirtti.

Oturum soru-cevap bölümüyle sona erdi.

SON OTURUMDA TARIMIN GELECE�� TARTI�ILDI
�kinci günün son oturum ise "Tar�m�n gelece�ini �ekillendirmek: Avantajlar ve dezavantajlar" ba�l�� oldu. Oturumun moderatörlü�ünü Cemile Kaçar yapt�. Oturumda; Van Büyük�ehir Belediyesi E�ba�kan� Abdullah Zeydan, Çiftçi Sendikalar� Konfederasyonu (Ç�FTÇ�-SEN) kurucu Ba�kan� Abdullah Aysu, Apikoop Ar�c�l�k Kooperatifi Çevre ve Ar� Koruma Derne�i Ba�kan� �amil Tuncay Be�toy ve Amed Ekoloji Derne�i aktivisti Bi�ar �çli birer sunum yapt�.

ZEYDAN: ÖRGÜTLENMEM�Z GEREK�YOR
"Yerel yönetimlerin tar�m politikas� uygulamas�ndaki rolü" ba�l��yla sunum yapan Van Büyük�ehir Belediyesi E�ba�kan� Abdullah Zeydan, partilerinin fikriyat�n� olu�turan örgütlü toplum iddias�yla yola ç�kt�klar�n� söyledi. "Çöktürme Plan�" ile örgütlü toplumun hedef al�nd��n� dile getiren Zeydan, "Bize vurulan yerden aya�a kalkarak örgütlenmemiz gerekiyor. Bunun için belediyelere büyük bir yük dü�üyor. Demokratik ulus paradigmas�n�n art�k ya�amsalla�mas� gerekiyor. Kentin tüm dinamikleriyle ortak ak�lla yönetece�iz. Bunun en önemli aya�� ise elbette tar�m politikas�. �lk tohumun topra�a at�ld�� bir co�rafyada insanlar �u an ekme�e muhtaç hale getirildi. Kooperatifcilik ve çiftçileri destekleyerek yerinde doyma ve topra��n� koruma politikas�n� hayata geçirece�iz" ifadelerini kulland�.

Türkiye'nin en genç nüfusuna sahip olan Van'�n en fazla i�sizin bulundu�u bir kent oldu�unu vurgulayan Zeydan, "Bu durumu nas�l ortadan kald�rmam�z gerekti�ine dönük çal��malar yap�yoruz. Yerel yönetimlerin tar�m üzerinde rolü çok önemlidir. Tar�m alanlar�n ranta aç�lmamas�, korunmas� ve i�letilmesi önemlidir. Bizim anlay��m�z�n temeli komündür ve biz kooperatifle�me ile bunu çok daha ya�anabilir hale getirebiliriz. Bundan sonraki süreçte her ilçenin kendi özgünlü�üne göre kooperatifle�meye gidece�iz" diye konu�tu.

'HADS�Z MÜDAHALE ÜRET�M� GER�LET�YOR'
"�klim krizi ortam�nda ekolojik üretim havzalar�" ba�l��yla sunum yapan Apikoop Ar�c�l�k Kooperatifi Çevre ve Ar� Koruma Derne�i Ba�kan� �amil Tuncay Be�toy, tar�msal üretim art�k pazar sermayesi için yap�ld��n� ifade etti. Türkiye'de üretimin art�k sermaye ve kar�� üzerine kurulan bir a�amaya geldi�inin alt�n� çizen Be�toy, "Kooperatiflerimiz art�k bir pazar alan� olarak çal��yor. Bizi bir arada tutacak bir de�eri bir araya getirmemiz gerekiyor. Bu de�eri olu�turmazsak maddi ve manevi anlamda da bir kazanç sa�lamam�z mümkün de�il. Tar�msal üretime yap�lan hadsiz müdahale maalesef üretimi geriletiyor. Ar� kovanlar�na da s�rf fazla üretim için büyük müdahaleler yap�yoruz. Çünkü herkes daha fazla nas�l kar edece�inin hesab�n� yap�yor. Türkiye'de 28 ekolojik tar�m havzas� var ve bunlar�n hepsinde belli ürünlerin üretilmesine izin veriliyor. Buralarda kooperatifler olmad�� için her �ey büyük firmalar�n�n eline geçiyor. Bu havzalarda örgütlenmemiz ve ürünler meta pazar�na dü�meden müdahale edilmesi gerekiyor. Gezgin ar�c�l�k art�k Türkiye'de sürdürebilir de�ildir. Bunlar için havzalar�n belirlenmesi gerekiyor" ifadelerini kulland�.

'TOHUM VE TOPRAK B�Z� TOPLUMSALLA�TIRDI'
"Yerel tohum ve do�al tar�m mücadelesi" ba�l��yla sunum yapan Amed Ekoloji Derne�i aktivisti Bi�ar �çli, köy köy dola�arak, yerel tohum toplad�klar�n� ifade etti. Bir komün olu�turduklar�n� söyleyen �çli, �öyle devam etti: "Çöl gibi bir alan� geri dönü�üm malzemelerinden bir ya�am alan� kurduk. Tohumla bulu�tuktan sonra toprak bize her �eyi ö�retti. Ard�ndan biz bir tohum kütüphanesi kurduk. Daha sonra 3 dönümlük aromatik do�al ilaçlar�n oldu�u bir tarla kurduk. Tohum bizi toplumsalla�t�rd�. Kürdistan ve dünyan�n birçok yerinde ili�kiler kurduk. Tohum depolanmaz payla��l�r. Bizim temel felsefemiz budur. Tam 8 y�ld�r komün bir ya�am var ve yaz�n yüzlerce çocu�a e�itim veriyoruz. Tohum kütüphanesinin kurulmas�, tar�m müzesi, tohum ve fide üretimi, ormanla�t�rma, küçük çiftçiye makine deste�i, gübre �antiyeleri, ya�mur suyu depolama, do�al yem haz�rlanmas� ve köy köy gezecek koyun y�kama makine deste�inin sa�lanmas�yla önemli bir a�ama kaydedebiliriz."

'DÜNYANIN BÜYÜK B�R BÖLÜMÜ G�ZL� AÇLIK YA�IYOR'
"Tar�m�n dünü, bugünü, yar�n� ve çözümleri" ba�l��yla sunum yapan Ç�FTÇ�-SEN Kurucu Genel Ba�kan� ve Yeni Ya�am gazetesi yazar� Abdullah Aysu, çiftçiler ve köylülerin ne Osmanl� ne de cumhuriyet döneminde karar süreçlerine dahil edildi�ini söyledi. Bu nedenle tar�m politikas�n�n belirlenmesinde çiftçileri söz sahibi olmad��n� dile getiren Aysu, sözleri �öyle sürdürdü: "Cumhuriyetten bu yana toprakla e�itsizlik vard�r. Bu cumhuriyetin temelleri bir e�itsizlik üzerine oturdu ve halen giderilmeyi bekliyor. Çiftçilerin tüm emekleri ve al�n terleri burjuvaziye aktar�ld�. Bu nedenle çiftçinin ya�am ko�ullar� geli�medi ve tar�m ilerlemedi. Cumhuriyet döneminde tar�ma ili�kin bir çok organizasyon yap�ld� ama çiftçiler dahil edilmedi ve bu nedenle köylülerin yönetme kabiliyetinin önü kesildi. �uan dünyan�n büyük bir bölümü gizli açl�k ya��yor. Çünkü ürünlerin besin de�eri dü�tü. Yani daha önce yedi�imiz bir kilo domates bugünün 9 kilo domates besin de�erindeydi. 12 Eylül sonras� uygulanan ekonomi politikas�yla b�rak�n tar�m�n geli�mesini kendimize yeterli oldu�umuz birçok üründe dahi, kendimizi doyuramaz hale getirildik. Çiftçiler mutsuz ve tüketiciler ise umutsuz bir döngüye girdi. Bilge köylü tar�m, biyoçe�itlilik ve g�da egemenli�inin sa�lanmas� baz� sorunlar�n a��lmas�na neden olabilir."

Sunumlar�n ard�ndan biten sempozyumun sonuç bildirgesinin aç�klanmas� bekleniyor.

DEM Parti'nin 'tar�m' sempozyumu sona erdi

�lgili Haberler