GÜNCEL

Bando Çocuk Tiyatrosu: Depremzede çocuklardan çok �ey ö�rendik

�STANBUL (PINAR GAYIP)
1 Mart 2023 Çar�amba

Çocuklar�n yüzünün gülmesinin ve umut etmelerinin yemek, içmek kadar önemli oldu�unu kaydeden Tiyatro �mge'ye ba�l� Bando Çocuk Tiyatrosu 6 günü çocuklarla geçirdi. "Gitti�imiz gibi asla geri dönmedik" diyen devrimci sanatç�lar sanat�n iyile�tirici gücüyle çocuklara, halklara en çok �imdi dokunmak gerekti�ini kaydetti. Birçok sanatç�n�n dayan��mak için oyun planlar� yapt��n� aktaran devrimci sanatç�lar "Günü birlik bile orada olmak, halka dokunmak gerek. Bu insanlar orada kalacak, biz de gitmeliyiz" diyerek ba�ta devrimci sanatç�lar olmak üzere sanatç�lara ça�r� yapt�.

Milyonlarca çocuk art arda meydana gelen depremlerden etkilendi, ömür boyu ya�ayacaklar� bir travmaya maruz kald�. Bir gece, birkaç dakika içinde hayatlar� alt üst olan çocuklar ebeveynlerini kaybetti... Hayal dünyalar�n� yaratacak oyuncaklar�n�, kitaplar�n�, boyama kitaplar�n� yitirdi. Deprem bölgelerinde açl�k, susuzluk çeken, sokakta kalan çocuklar yine de kahkahalar�n� ve oyunlar�n� eksik etmedi. So�uktan ü�ümemek için birbirini kovalayan çocuklar bazen de ellerine geçen tek bir çikolatay� birbiriyle payla�t�. Bir kartondan, koliden, ya da bulduklar� herhangi bir �eyden kendilerine oyuncak yapt�, oyun yaratt�...

Sosyalistlerin kurdu�u Antakya'da Harbiye/Karyer'deki ya�am alan�ndan seslenen çocuklar, "yeme�imiz var ama biz boyama kitab�, boyama kalemi, oyuncak istiyoruz" ça�r�s� yapm��t�. "Sanat �ifad�r" diyen Tiyatro �mge'ye ba�l� Bando Çocuk Tiyatrosu çocuklar�n ça�r�s�na yan�t vererek h�zla deprem bölgesinde yerini ald�.

Bilim Estetik Kültür Sanat Ara�t�rmalar� Vakf� (BEKSAV) bünyesinde faaliyet yürüten Tiyatro �mge 6 gün boyunca kent kent dola�t�klar� deprem bölgelerinde çocuk ve kad�nlarla yan yana geldi. Yola ç�kmadan pedagoglarla görü�en sosyalist sanatç�lar çocuklarla kurdu�u ili�kide uzmanlar�n uyar�s� do�rultusunda hareket etti. Bando Çocuk Tiyatrosu sanatç�lar� Ay�enur Aslan ve Ahmet Uçar, 6 gün boyunca sanat�n iyile�tirici gücüyle çocuklara nas�l dokunduklar�n� ETHA'ya anlatt�.

'ABLA S�Z DEVR�MC� M�S�N�Z'
"6 gün boyunca sizi etkileyen ve hayat�n�z boyunca unutamad��n�z bir an� oldu mu" soruma Ay�enur Aslan, "Son gün bir çocuk bana sar�ld� ve 'abla siz devrimci misiniz' diye sordu" yan�t� verirken Ahmet Uçar ise "Bir kad�n depremzede, 'çocu�um günlerdir gülmüyordu, sizi izlerken takip ettim güldü demi�ti' çok yaralay�c�yd�" diye aktard�.

'G�TT��M�Z G�B� ASLA GER� DÖNMED�K'
"Gitti�imiz gibi asla geri dönmedik" diyen Ay�enur Aslan, kendilerinden çok çocuklar�n onlara dokundu�unu dile getirdi. Aslan, ilk duraklar�n�n Ezilenlerin Sosyalist Partisi (ESP) ve Sosyalist Kad�n Meclisleri (SKM) deprem gönüllülerinin ya�am alan� kurdu�u Harbiye/Karyer mahallesi oldu�unu belirtti. Her gün yarat�c� drama atölyesi yapt��n� ve bu konuda çal��malar� oldu�unu söyleyen Aslan, "Is�nma oyunlar�yla ba�lad�k, ufak çal��malar yapt�k, bir gün okul bahçesine minderler serdik saatlerce çal��t�k. Resimler yapt�k. Ald��m�z resimler bile çocuklar�n buna çok ihtiyac� oldu�unu gösterdi" dedi.

'PEDAGOGLARLA GÖRÜ�EREK YOLA ÇIKTIK'
Bir sonraki gün Antep'te iki ayr� noktada oyun oynad�klar�n�, çocuklar�n yüzündeki mutlulu�u "müthi�ti" diye tarifleyen Aslan, "Ad�yaman'da Cumhuriyet mahallesinde çad�rlar�n kuruldu�u bölgede oynad�k. Gitmeden önce çok karars�zd�m çünkü çok taze her �ey. Herkes travma sonras�n� ya��yor, çocuk alan�nda çal��ma yürütmeme ra�men çekincelerim vard�. Pedagog arkada�lar�mla görü�tüm, '�u an erken ama gidilebilir de' dendi. Biz devrimci sanatç�lar�z ve orada olmam�z gerekiyor dedik ve yola ç�kt�k" ifadelerini kulland�.

'ÇOCUKLARLA GEÇ�RD��M�Z ZAMAN ÇOK FAYDALIYDI'
Devletin u�ramad�� alanlarda çal��ma yürüttüklerini dile getiren Aslan, gözlemlerini �öyle aktard�: "Harbiye'de daha çok vakit geçirdim. Sadece üç gün sa�l�kl� vakit geçirebildik. Ayr�l�rken sar�lmalar�, çiçek vermeleri... Belki bizi de sevdiler ama bundan ziyade geçirdi�imiz zaman�n ne kadar faydal� oldu�unu gösterdi. Arkada�lar�m�z Harbiye'de çok güzel bir ya�am alan� kurmu�lar. O yüzden oradaki çocuklar� daha '�ansl�' görüyorum."

'ANTEP VE ADIYAMAN'DA KO�ULLAR DAHA OLUMSUZDU'
Antep'in daha özgün bir durumu oldu�unu belirten Aslan, "Antep ve Ad�yaman daha 'olumsuzdu'. Halk çok yoksul, ko�ullar çok kötü. Orada o insanlar için bir sürü �ey yap�l�yor ama devletin özellikle ula�mad�� bölgeler oldu�u için sa�l�k ba�ta olmak üzere bir sürü anlamda sorun ya��yorlar. Oyuna çok zor ba�lad�k, çünkü çocuklar çok heyecanl� ve mutluydu. Bir alan açt�k kendimize oyun için gittikçe darald� bir metrelik alan kald�" ifadelerini kulland�.

'NEDEN ORADAYDIM SORUMA 12-13 YA�INDAK� B�R ÇOCUK YANIT VERD�'
Aslan geçirdi�i günlerin ard�ndan "nereden oradayd�n�z" sorusuna cevap olarak ya�ad�� u an�y� aktard�: "12-13 ya��nda bir k�z çocu�u geldi, abla siz devrimci misiniz dedi. Bu beni çok etkiledi."

'ÇOCUKLAR ENKAZLARI GÖSTER�P KAYIPLARINI ANLATTI'
Ad�yaman'daki Cumhuriyet mahallesinde enkazlar�n ortas�nda bir alanda bulunduklar�n� söyleyen Aslan, "Orada çocuklarla geziyoruz di�er çocuklar� toplayabilmek için, çocuklar enkazlar� gösterip kay�plar�n� anlatt�. Pozitif de durman�z gerekiyor çok zor bir and�. Belki sihirli bir de�nekle dokunmad�k ama oyunun sürdü�ü 30-35 dakikada herkes ba�ka bir dünyaya gitmi� oldu" dedi.

UÇAR: ARKADA�LARIMIZ HIZLA ÖRGÜTLEN�P YOLA ÇIKMI�TI
Deprem öncesi "Ölüm uykudayd�" oyunu için Antep'te olduklar�n� ve 5 �ubat ak�am� yola ç�kt�klar�n� anlatan Ahmet Uçar, depremin ne denli y�k�c� oldu�unu, kay�plar�, halklara reva görüleni yolda ö�rendiklerini belirtti. Uçar, "�stanbul'daki oyun program�m�z nedeniyle dönmek zorunda kald�k, birkaç gün kal�p turneye ç�kacakt�k. Arkada�lar�m�z h�zl� bir �ekilde örgütlenmi�lerdi ve BEKSAV, ESP, Devrimci Parti'den arkada�lar�m�z ilk ekip olarak gitmi�lerdi oraya" dedi.

'ETK�LEND�K AMA DEVR�MC�Y�Z, ÖRGÜTLÜ HAREKET ETMEM�Z GEREK'
Depremde yak�nlar�n� kaybetti�ini ve bunu ya�ayanlar�n daha etkilendi�ini dile getiren Uçar, "Ama biz devrimciyiz, örgütlü bir �ekilde kolektif ak�lla hareket etmemiz gerekir ki nihayetinde bir sonuca varal�m" vurgusu yapt�.

H�zla bir toplant� ald�klar�n�, planlama ç�kard�klar�n� sanat�n iyile�tirici gücüyle halklara ula�mak gerekti�ini söyleyen Uçar, Ceylan Yay�nlar� ve BEKSAV olarak bir kampanya ba�latt�klar�n�, gelen yard�mlar� HDP Kad�köy �lçe Örgütü'ne götürerek orada kolilemeye, tasniflemeye kat�ld�klar�n� ve çal��malara hala devam ettiklerini de aktard�.

'ÖRGÜTLÜ HAREKET ETMEK ÇOK ÖNEML�'
Sosyal medyada yap�lan "gidip oraya yük olmay�n" uyar�lar�na dikkat çeken Uçar, "Bu iyi niyet temelinde söylenen bir �ey. �unu söylüyor 'gidiyorsan örgütlü git oraya.' Örgütsüz gidiyorsan yapacak bir �ey bulamazsan, ayak ba�� olmaya ba�lars�n. Örgütlü hareket edersen i� çözmeye ba�lars�n ve biz de örgütlü hareket ettik" ifadelerini kulland�. Depremzedelerin hala çok ciddi ihtiyaçlar�n�n oldu�unun da alt�n� çizdi.

'ÇOCUKLARIN YÜZÜNÜN GÜLMEYE �HT�YACI VAR'
"Çocuklar�n yüzünün gülmeye ihtiyac� var" diyen Uçar, Antep'de oyun öncesi aile ziyaretlerinde de bulunduklar�n� belirtti ve bir annenin kendisini yaralayan ve ayn� zamanda çocuklara dokunabildiklerini kan�tlayan �u sözlerini aktard�: "Bir kad�n arkada� geldi depremzede. Benim çocu�um on gündür gülmüyordu, siz geldiniz arkada�larla oyun oynamaya ba�lad�n�z. Ben uzaktan çocu�umu izliyordum. Çocu�um ilk kez gülmeye ba�lad� dedi. Bu insan� gerçekten çok yaral�yor..."

'ÇOCUKLARIN SANK� EV�N�N BAHÇES�NDE G�B� OYNADI�INI GÖRDÜM'
Uçar'dan sözü devralan Ay�enur Aslan, orada ayn� zamanda koli de ta��d�klar�n�, günlük çal��malara da kat�ld�klar�n� belirtti. Aslan, �öyle devam etti: "Neden gittiniz diye sorarsan�z ben de bu sorunun cevab�n� orada ald�m. Çok sevdi�im bir tiyatro hocam bu süreç için 'ac�m�z� yarat�c�l��m�za tercüme ettirece�iz' demi�ti. O zaman alg�layamam��t�m ama ne zaman ki orada çocuklarla çal��rken gerçekten onlar�n çok mutlu oldu�unu gördüm, hissettim. Orada saçma bir �eyden yarat�c�l��n� konu�turuyorsun. Kartonlar� boyay�p 'dü� kutusu' yapt�k. Sadece bir koli, ama baz� objelerin insan hayat�nda yeri olur, o koli de çocuklar için korkunç bir �ey (yard�mlar�n geldi�i koliler ve yarataca�� travmatik etkiler). Çocuklar hep koli gördüklerini ya�ad�klar�n� hat�rlayacak, hemen boyad�k 'dü� kutusu' yazd�k üzerine ve güzelle�ti. 3-4 çocukla yapt�k etkinlikten sonra. Onu yaparken çocuklar�n konu�malar�n�n normalle�ti�ini, evlerinin bahçesini oynuyormu� gibi olduklar�n� gördüm. Çocuklar�n geçmi� ve gelecek kayg�s� bizdeki gibi olmad��ndan daha 'rahat' atlatabiliyor. Ama tabii ki büyük bir travma ve ileriye dönük olumsuz etkileri olacak. Sanat�n bu anlamda etkisi çok güçlü. Bu insanlar�n ekme�e, suya çok ihtiyaçlar� var ama ya�ama dair her �eyleri ellerinden al�nm��, ya�ama umudu da önemli."

'DAYANI�MA YA�ATIRI ORADA GERÇEKTEN ANLIYORSUN'
"Biz bu ac�ya nas�l dayanaca��z" kayg�s�na ili�kin kendisinde ya�ad�� deneyimi aktaran Aslan, "Çünkü gen bencil, yemek yemek, ya�amak, hayat�na devam etmek istiyorsun ama bir yandan da utan�yorsun bundan. Bunun tam da cevab� için �unu söylüyorum, gitti�imiz gibi asla dönmedik. Hayat�m�z�n deneyimini ya�ad�k. Bu ülke bunun gibi çok �ey ya�ad� belki ama benim ilk deneyimimdi. Dayan��man�n ne demek oldu�unu hücrelerime kadar hissediyorum, bu kolektif bilinç insanlar� nas�l ya�at�yor ve hayat�m�z� ya�anabilir, katlan�labilir k�l�yor. 'Dayan��ma ya�at�r'� orada gerçekten anl�yorsun" dedi.

'DEVR�MC� SANATÇILARIZ VE SEÇ�M�M�Z� EZ�LENLERDEN YANA YAPTIK'
"�nsan bazen ya�am�nda s�n�fsal tercihler yapar, devrimci sanatç�lar�z" diyerek söze giren Uçar, �stanbul'da da çocuk oyunuyla çocuklarla bulu�tuklar�n� ancak orada olmay� tercih ettiklerini dile getirdi. Uçar, "Bamba�ka bir durum var. Yan� ba��nda enkaz var ve hala enkaz alt�nda insanlar var. Ve sen çocuklarla orada oyun oynuyorsun. Bu i� biraz delilik gibi geliyor insana çünkü sen orada oynuyorsun yar�m saat, 40 dakika gülüyorsun. Çocuklarla e�leniyorsun ama yüz metre ötende bir enkaz alt�nda belki çocuklar var... Bu bir tercih asl�nda, s�n�fsal bir tercih. Sen ezilenin sanat�n� m� yapacaks�n, ezenin sanat�n� m�? Evet sanat politiktir. Kimin yan�nda oldu�umuz konusunda tercih yapt�k" ifadelerini kulland�.

'SANATÇI DOSTLARIMIZ MUTLAKA ORADA OLMALI'
AFAD'�n güvenlik önlemi ald�� mahallelere giri�lerinin engellendi�ine dikkat çeken Uçar, önümüzdeki süreçte bir �eyler "iyile�se" bile yine gideceklerini kaydetti. �nsanlar�n buna çok ihtiyac�n�n oldu�unu söyleyerek, �u ça�r�yla devam etti: "Ba�ka tiyatrocu dostlar�m�z da, çocuk oyunu oynayan ekipler de gitmeli. Günü birlik bile gitse o bile çok k�ymetli. Müzisyenlerin gitmesi gerek. Türküler söyleyelim orada, �ark�lar�m�z� söyleyelim. O motivasyonu güçlü k�lal�m. Bu insanlar oralarda ya��yor, 'devlet yok' diyorlar. Devlet var, olan hükümet sorumlulu�unu yerine getirmedi. O enkaz�n alt�nda insanlar so�uktan donarak oldu, müdahale edemedi, tercih etmedi ya da. Yan� ba��ndaki mahallede halk o kadar öfkeli ki çocuklar bile 'gelmediler' diyor, bu haf�zas�na kaz�nm��. Hala çad�r� olmayan ve enkazlarda kalmak zorunda kalan, bir �eyler yapmaya çal��an insanlar var. Sokakta ya��yorlar evet önümüz bahar, yaz. Daha a��r ko�ullar bekliyor belki. Bu insanlar yerini yurdunu terk etmeyecek bunu söylüyorlar. E�er terk etmeyeceklerse onlara dokunmak, bir �eyler üretmek gerek. Sanatç� dostlar�m�z, devrimci sanatç�lar gitsinler. �stanbul'da herkes dayan��ma amaçl� oyunlar koymu� evet önemli ama tiyatro politiktir oyununun bir pasaj�n� orada oyna, dayan��ma içinde ol. Dokun. Oradan ö�renebilece�in çok �ey var. Mutlak sanatç� dostlar�m�z gitmeli."

Bando Çocuk Tiyatrosu: Depremzede çocuklardan çok �ey ö�rendik

�lgili Haberler